Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Sprawiedliwośćwróżnychwymiarachwiedzynaukowej
2009).Każdajednostkapowinnamiećprawodokorzystaniazsystemurównych
ipodstawowychwolności,analogicznychdosystemuwartościinnychludzi.Oso-
bynajmniejuprzywilejowanefinansowopowinnyosiągaćnajwiększekorzyści,
adostępdostanowiskpowinienbyćopartynarównościszans(zasadazróżnico-
wania).Zdaniemtegoautoraspołeczeństwoniemusimiećstrukturyegalitarnej,
któramożeprzyczyniaćsiędozanikuindywidualnościjednostek.Koniecznajest
jednakharmoniawzakresiewspółistnieniaczłonkówspołeczeństwa,którastano-
wisynonimsprawiedliwości(J.Rawls,2009).
IstotnemiejscewteoriiJ.Rawlsazajmujeumowaspołeczna,któragwarantu-
jesprawiedliwośćspołeczną.Spełniaonawielecennychfunkcji.Umożliwiastro-
nomrealizacjęniezaspokojonychwcześniejpotrzebiosiągnięciezałożonychce-
lów,wyrażającychsięwpostacikonkretnychinteresów.Stronyzawierająceumo-
wę,zdolnesądopodejmowaniawolnychwyborów,dziękiczemuzobowiązują
siędookreślonegopostępowaniawprzyszłości.Przejmująodpowiedzialnośćza
swojepostanowienia,coskutkujeharmoniąwrelacjachspołecznych.Współpraca
iporozumienieorazzawieranieumówwsytuacjizaistnieniakonfliktówinteresów
wpełnikorespondujązzasadamisporządzaniaugodymediacyjnej,przygotowy-
wanejpodczasprocesurestytucyjnego.Równieżsprawiedliwośćutożsamiana
zbezstronnościąwłączasięwparadygmatsprawiedliwościnaprawczej.Autor
zakłada,żeludziegotowisądowspółpracy,aichpoczuciesprawiedliwościnie
blokujeprocesuzawieraniaumowy.Zpraktykiwynikajednak,żeniewszyscy
dążądoporozumienia,aichpoziomrozwojumoralnegoniesprzyjadialogowe-
murozwiązywaniukonfliktów(S.Freeman,2007).J.Rawlswierzyjednak,że
pomimoróżnickulturowych,ludziezróżnychpaństwsązdolniuzyskaćpomyśl-
nerozwiązaniekonfliktów,coumożliwiawypracowaniestandardowychzasad
międzynarodowegowymiarusprawiedliwości(V
.Påivånsalo,2007).Itenpostu-
lat,chociażoptymistyczny,niezawszesprawdzasięwrzeczywistości.Przykład
możestanowićwieloletniawojnanaBliskimWschodzie,wktórejdominującą
rolęodgrywakonfliktwartości,anieinteresów.16
ChociażJ.Rawlsnawiązujedozałożeńegalitaryzmu,17topróbujełączyć
znimzasadyliberalizmu.Traktujeonsprawiedliwośćwwymiarzespołeczniepo-
pieranegozespolenialudzkichdziałań.Oznaczato,żesprawiedliwośćwpełnym
wydaniu(absolutnym)nieistnieje,alezniesprawiedliwościąmamydoczynienia
wszędzie(wszkole,rodzinie,sądzieitp.).Bezspornewydajesięstwierdzeniefi-
16Podczasrozwiązywaniakonfliktów,bardzoczęstookazujesię,żeichrodzajezachodząna
siebie.Konfliktzdefiniowanyjakokonfliktinteresów,
,,zawierawsobie”konfliktwartości,czy
strukturalny.Wtakiejsytuacjiprocesrozwiązywaniagojestskomplikowany.Priorytetystronmogą
byćzróżnicowane,przezcoiichinteresymogąznacznieróżnićsię.
17SzczegółowerozważanianatematsprawiedliwościwaspekcieegalitaryzmuCzytelnikod-
najdziewpozycjiC.Knighta,2009.
