Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Kontekstymedyczne,psychologiczneispołecznezachowańszkodliwychiuzależnieńbehawioralnych
pasjonatów(np.aktywnościfizycznej,pracowania),odczuwająprzymusjejpo-
wtarzania,niemożnośćzakończenia,aczasamimająpoczucieprzeciążenia.Ich
stylfunkcjonowaniaprzybieraformę:(1)nieustannegozaabsorbowaniamyślami
ookreślonejczynnościiprzymusujejwykonywania;(2)cyklicznegopowtarza-
niadwóchfaz-fazywykonywaniaczynnościifazyjejunikania(tzw.subiek-
tywnyopór),któresąprzedzielonefaząprzejściową,podczasktórejnarastapo-
czuciedyskomfortuinapięciaspowodowanepowstrzymaniemsięodczynności
lubjejnadmiarowymwykonywaniem;(3)potrzebyposzukiwaniauzasadnieńco
docelowościpodejmowanejaktywności;(4)odwracaniauwagiodnegatywnych
konsekwencjiwykonywanychczynności.PrzykładowoKamilaWojdyło(2016)
uważa,żewprzeciwieństwiedouzależnieniaodpracyobsesyjno-kompulsywne
pracowanieniejestzwiązanezespecyficznymdlapracoholizmupatomechani-
zmem,czylinadkompensacjąniskiegopoczuciawłasnejwartości,uporczywym
dążeniemdounikania/redukcjiemocjinegatywnychorazstawianiemsobieniere-
alistycznychwymagańcodoczasuiefektówpracy.Różnicamiędzyzaburzeniami
obsesyjno-kompulsywnymiakompulsywnymwykonywaniempewnychczynno-
ścipolegam.in.natym,żeosobycierpiącezpowodutegopierwszegozaburzenia
sąkrytycznewobecwłasnegostanu,mająpoczucieobcości,nadmiarowościibez-
sensownościwykonywanychczynności,np.myciarąk,natrętnegosprawdzania,
czydrzwizostałyzamknięte(Cierpiałkowska,2007;Bryńska,2007).
Posługiwaniesięterminemnuzależnieniebehawioralne”doopisuzachowań
impulsywnych,niekontrolowanychiszkodzącychzdrowiujednostkiuznajemyza
uzasadnionenastępującymiwzględami:
•
podobieństwemobjawówimechanizmówuzależnieńsubstancjalnych
ibehawioralnych;
•
współwystępowaniemuzależnieńsubstancjalnychiniesubstancjalnych
wpewnychgrupachklinicznychoraznwymiennością”przypróbachutrzy-
maniaabstynencjiobjawówuzależnieńodśrodkówpsychoaktywnychna
nałogoweczynności(tzw.objawywędrujące);
•
powszechnościątegoterminuwliteraturzepopularnonaukowejipopularnej,
acozatymidzie-wpisaniemsięgonastałewświadomośćspołecznąjako
określeniaczynnościnałogowych,którychwykonywaniejestszkodliwedla
jednostki;
•
koniecznościąusystematyzowaniazachowańnałogowychiwłączeniaich
wkategoriekliniczne,cojestważnedlapraktykówiustawodawców,posta-
wieniewłaściwejdiagnozypozwalabowiemnauzyskanieodpowiedniego
finansowaniadalszejterapiiileczenia.
Wpsychologiiklinicznejprzyjmujesięwięc,żeuzależnieniabehawioralne
(niesubstancjalne)tonstan,wktórymosobauskarżasięnabrakmożliwości,
