Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tłumacza,owybórstrategii,któradeterminujejegodziałania.
,,Subiek-
tywnieistotne’’stająsięnatomiastwtejsytuacjinietylecechytłuma-
czonegotekstu,ilecelezakładaneirealizowaneprzeztranslatora.
Jakwobectegorozpatrywaćtekstprzekładu?Jakporównywaćgo
zoryginałem?Tradycyjnepoglądynakrytykętłumaczenia,koncepcje
zakładająceanalizęróżnychpłaszczyzntekstuokazująsięniewystarcza-
jące.Czyjednakmożnajewszystkieodrzucić?Amożepróbowaćje
łączyć?Dlakażdegotłumaczeniamożnateżwybraćinnąmetodębadaw-
czą,innyklucz.
Wdalszejczęścipracypostaramsięodpowiedziećprzynajmniejna
częśćpostawionychtupytań,opierającsięnaróżnorodnychanalizach
krytycznych,,dwutekstów’’:oryginał-tłumaczenie.
Obecnieproponujęjednakpowrótdojednegozpodnoszonychwcześ-
niejzagadnień,amianowiciedopytaniaokrytykaijego,,dominantę’’.
Dominantatranslatoryczna,którąwybierakrytyk,możesiębowiemróżnić
oddominantywybranejprzeztłumacza.Jeśliprzekładanyelementma
pozwolićna,,zachowaniewprzekładziecałokształtusubiektywnieistot-
nychcech’’,tonienależysięspodziewać,żecechytebędątakiesame.
Musiałybybyćobiektywne,takjaksugerujeto,,dominantasemantyczna’’
Barańczaka.Równieżkrytyk–ten,któryposiadamonopolnaobiektywną
prawdę–tylkowtakimprzypadkubyłbyuważanyzajedynyautorytet
przekładoznawczy.Niestety,podobniejak,,tłumaczenieidealne’’,nie
istniejąteż,,obiektywnieistotnecechy’’,choćmożnazpewnościąmówić
ocechachtekstu,którezwykleuznawanesązaobiektywnewdanej
kulturzeczyepoce.Toostatniestwierdzeniedotyczyrównież,,dominanty
translatorskiej’’,ponieważkierującetłumaczemmotywacje,przyjęteprzez
niegonormyizasadyteżmogąpodlegaćzmianom.
Niebędątudokonywaćprzeglądukoncepcjikrytykitłumaczeniatym
bardziej,żezagadnienietobyłojużprzezemnieomawiane.Zadeklaro-
wałamsięjakozwolenniczkamodeluopisowego(Bednarczyk1999:
185–202),interesowała–mnierównieżzależnośćkrytykiprzekładuod
kontekstówasocjacyjnych(Bednarczyk:1996),wtymkulturowych.Przy-
toczęwtymmiejscuwypowiedŹJanaKoŹbiała,którysłuszniezauważał:
Wynikiemtłumaczeniajestkażdorazowonowyfaktkulturowy.Tropieniestopnia
wiernościtegofaktuwzględemwzorca(oryginału)możebyćpłodnepoznawczo,
aletylkowówczas,gdyprzestaniemyupatrywaćwwierności(jedyną)racjębytu
tłumaczenia(Koźbiał2002:54).
17
