Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Zacznijmyoddowodównaukowychnajmniejistotnychrangąiprzejdźmy
dotychnajbardziejistotnych.
Nadolepiramidyznajdująsiębadaniacasestudies-sątoopisyprzypadków
klinicznychpacjentów.Możetobyćopispacjenta,któryjadłdużokapustyprzez
kilkamiesięcyipogorszyłymusięwynikibadańtarczycowych.Możetobyćrównież
opispacjenta,któryzjakiegośpowoduzacząłjeść14porcjiproduktówsojowych
dzieńwdzieńidoznałzaburzeńhormonalnych,doszłouniegodoginekoma-
stii(powiększeniasięgruczołówpiersiowychumężczyzny).Czytakiedowody
świadcząotym,żejedzeniekapustyisoiszkodziludziomipowodujezaburzenia
hormonalne?Nie.Jednakczasemtakiecasestudiessąprzytaczanejakodowody
wartykułachinternetowych.
Dalejmamybadaniainvitroibadanianazwierzętach.
Badaniainvitrowykonywanesąpozażywymorganizmem(wlaboratoriach)
iczęstosątotestyprzeprowadzaneprzedzastosowaniemtakiegobadaniawprzy-
padkużywychorganizmów(badaniaprzedkliniczne).Dużymplusembadańinvitro
jestto,żenienarażasięnacierpieniezwierząt,ponieważzastępujesięjekomórkami
hodowanymiwlaboratorium.Minusemjestto,żewynikibadanianakomórcelabo-
ratoryjnejniemusząpokrywaćsięztym,cofaktycznieuzyskamypoprzetestowaniu
danegoczynnikanaczłowieku,gdziewieleczynnikówmożewpłynąćnaostateczną
skutecznośćnp.leku.Invitrobadasięm.in.lekiwbadaniachprzedklinicznych
(np.wprzypadkunowotworówlubwirusaHIV).
Badanianazwierzętach(np.myszach,szczurach,małpach,świniachitp.)wniosły
bardzodużodomedycyny.Dziękinimodkrytowielelekówiszczepionek.Plusemtych
badańjestto,żemożnaprzetestowaćjakiśczynniknażywymorganizmie,którego
reakcjaiskutecznośćmogąbyćzbliżonedoreakcjiczłowieka.Minusemjestto,że
metabolizmzwierzątiludzisięróżni,cotrzebauwzględniaćwdoświadczeniach.
Następnewkolejnościsąbadaniaprzekrojowe.Sątobadaniaobserwacyjne.
Określają,jakijestzwiązekpomiędzywystępowaniemjakiegośstanulubnp.choroby
anarażeniemnajakiśokreślonyczynnikwbadanejpopulacjiwokreślonymujęciu
czasowym(np.spożyciewarzywiowocówiichwpływnawystępowanieotyłości).
Ogólniewtakimbadaniuniedasięjednoznaczniepotwierdzić,żeniespożywanie
warzywiowocówjestprzyczynąotyłości.Możnajednakudowodnić,żespożycie
tychproduktówmawpływnp.naredukcjęryzykaotyłościorazczytoryzykosię
zmienia,kiedyuwzględniamyporcjedzienneijakiemaodniesieniedowyników
osób,któreniespożywałytychporcji.
9
