Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Białko
Jeżelijesteśnadiecieroślinnej,prawdopodobniechociażrazwżyciuusłyszałeśpytanie:
nSkądczerpieszbiałko?”.Chociażdietyroślinnestająsięcorazbardziejrozpowszechnione
wnaszymspołeczeństwie,mitniedoborubiałkanatejdieciewciążjestnieśmiertelny.
Zacznijmyodtego,czymsąbiałkaijakąrolęodgrywająwnaszymorganizmie.
Białkanależądogrupymakroskładnikówistanowiąniezbędnyskładnikodżyw-
czydlaorganizmu.Sąelementembudowywszystkichtkanekworganizmieoraz
enzymówihormonów.Odilościspożytegobiałkazależąm.in.:
ˇwzrostirozwójczłowieka,
ˇregeneracjauszkodzonychtkanek(np.gojeniesięran),
ˇpracaukładuodpornościowego(stanowiąelementukładu
immunologicznego),
ˇtransportskładnikówodżywczychnp.witaminyB12,żelaza,
witaminyAitp.(białkasątransporterami),
ˇbudowaneuroprzekaźników(np.adrenaliny,noradrenaliny,insuliny),
ˇpracaenzymówiwieleinnychfunkcjiworganizmie.
Zasyntezębiałekworganizmieodpowiadająaminokwasy.Wskładbiałekwcho-
dziich20,wszystkiesąważnedlazdrowia.Spośródnich10możebyćsyntetyzo-
wanychworganizmie,awięcdostarczanieichzpożywieniemniejestkonieczne
(toaminokwasyendogenne),natomiast8musibyćspożywanychkażdegodnia.
Sąto:fenyloalanina,izoleucyna,lizyna,metionina,tryptofan,walina,leucyna,
treonina.Nazywasięjeaminokwasamiegzogennymi.
Opróczaminokwasówegzo-iendogennychsąteżaminokwasywarunkowonie-
zbędne,tj.potrzebnewzależnościodzapotrzebowaniaorganizmuwdanymczasie
(toargininaihistydyna).Zapotrzebowanienaniemożebyćwiększepodczasstresu
lubwróżnychstanachchorobowych.Histydynatotakżeaminokwasniezbędnydla
dzieci,gdyżprodukowanajestzszybkościąniedostatecznąjaknawymogidynamicz-
nierozwijającegosięmłodegoorganizmu.Niemajednakproblemuzdostarczeniem
tychaminokwasówzdiety,gdyżwystępująpowszechniewproduktachroślinnych.
Kiedyaminokwasyspożywasięwodpowiedniejilościwciągudnia,powstają
znichbiałka.Jeżelinatomiastktóregośzaminokwasówzabraknielubpodaż
będzieniewystarczająca,mogązostaćnwyprodukowane”zinnychskładników
(podwarunkiemżenienależądoaminokwasówegzogennych).
25
