Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
r.wkryzysberlińskiniemógłsobiepozwolićnainterwencjęzbrojnąwJugosławii,
ponieważmogłabyćprzezZachódodczytanajakopośredniapomocdlakomunistów
greckich,aczkolwiekczynionodotakiejinterwencjiprzygotowania.PonadtoJugosławia
niegraniczyłazZSRR,więcutratategokrajuniegodziłabezpośredniowinteresy
bezpieczeństwaZwiązkuRadzieckiego.WreszciepoparciedlaTitywspołeczeństwie
iwśródkomunistówJugosławiibyłotakogromne,żeStalinniemógłuruchomićwtym
krajużadnychsił,którewyeliminowałybyTitę,takjaktostałosięznarodowymi
komunistamiwinnychkrajachEuropyŚrodkowejiWschodniej.
3.Strukturyorganizacyjneblokuwschodniego
Jednocześniezumacnianiemsięmonopoluwładzypartiikomunistycznych
wposzczególnychkrajachEuropyŚrodkowejwlatach1945–1949kształtowałysię
strukturyblokowemiędzytymikrajami.Przedewszystkimbyłatosiećdwustronnych
układówsojuszniczychzawartychprzezZSRRzewszystkimikrajamidemokracji
ludowej,którymzawzórposłużyłyukładyoprzyjaźni,wzajemnejpomocyiwspółpracy
powojennejzawarteprzezZSRRjeszczepodczaswojny.Wymienićtunależyprzede
wszystkimzawartyjuż12grudnia1943r.układzCzechosłowacją,następnie
11kwietnia1945r.zJugosławiąoraz21kwietnia1945r.zPolską.Stronyukładów
zobowiązywałysięwnichdoudzieleniasobiepomocywojskowejiinnejwwojnie
zNiemcamiorazichsojusznikami.Zapowiadałyteżścisłąwspółpracępowojenną
wceluzapobieżeniaodrodzeniuniemieckiegozagrożeniaorazdlarozwojuwzajemnych
stosunkówgospodarczychikulturalnych„wmyślzasadwzajemnegoposzanowania
swejniezależnościisuwerenności,jakrównieżnieingerowaniawsprawywewnętrzne
drugiegopaństwa”[45].
Pozakończeniuwojnykrajedemokracjiludowejzawierałymiędzysobąukłady
podobnegotypu.PolskapodpisałajekolejnozJugosławią18marca1946r.,
zCzechosłowacją10marca1947r.,zRumunią26stycznia1948r.,zBułgarią29maja
1948r.orazzWęgrami18czerwca1948r.[46].
Kolejnąfaząkonsolidacjiblokuwschodniegobyłoutworzeniewspólnychorganizacji
współpracygospodarczejipolityczno-wojskowej–RadyWzajemnejPomocy
GospodarczejorazOrganizacjiUkładuoPrzyjaźni,WspółpracyiPomocy
Wzajemnej[47].
RadaWzajemnejPomocyGospodarczejutworzonazostałananaradziegospodarczej,
jakaodbyłasięwMoskwiewdniachod5do8stycznia1949r.zudziałem
przedstawicieliZSRRorazpięciukrajówdemokracjiludowej:Bułgarii,Czechosłowacji,
Polski,RumuniiiWęgier.Wewspólnymkomunikacieogłoszonymponaradzie
stwierdzonom.in.:„DlaurzeczywistnieniaszerszejwspółpracygospodarczejKDL
iZSRRnaradauznałazakoniecznepowołaćRadęWzajemnejPomocyGospodarczej,
złożonązprzedstawicielikrajówuczestniczącychwnaradzienazasadzierównego
przedstawicielstwa,którejzadaniembędziewymianadoświadczeńgospodarczych,
udzielaniewzajemnejpomocywsurowcach,żywności,maszynachiurządzeniach
przemysłowych”.
