Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wprowadzeniedoanalizydecyzyjnej
17
Gdywprocesieuczestniczypojedynczypodmiotdecydent,przyjmujeon
równocześnierolęanalitykaimożnawyobrazićsobie,żeprowadziondialog
wewnętrznynatematrozważanegoproblemu.
Nieodzownymskładnikiemproblemudecyzyjnegomożliwe(dowy-
obrażenia)potencjalnedziałania(akcje)lubkonsekwencje.Zwyklenazywa-
neonewariantamidecyzyjnymi.2Oczywiściezsytuacjądecyzyjnąmamy
doczynienia,gdypojawiąsięconajmniejdwawzajemniewykluczające
sięwarianty.
Formalnewłasnościzbioruwariantówmajądecydującywpływna
kształtimetodyrozwiązywaniamodeludecyzyjnego.Kiedyzbiórtenjest
nieskończonyorazjegoelementyscharakteryzowanejednąlubwieloma
liczbamirzeczywistymi,mogącymiprzyjmowaćdowolnewartościzjakiegoś
przedziału(skończonegolubnieskończonego),tozbiórwariantówjestzbio-
remciągłym.Wspomaganieprocesupodejmowaniadecyzjiwymagawtakim
przypadkuzastosowaniamodeliodpowiednichdowłasnościzbiorunazy-
wanychwskróciemodelamiciągłymi.Przeciwnie,kiedywariantydecyzyjne
tworzązbiórdyskretny(dającysięponumerowaćliczbaminaturalnymi),
mamydoczynieniazmodelamidyskretnymi.Wtymopracowaniuzajmiemy
sięmodelamidlasytuacji,wktórychzbiórwariantówjestzbioremdyskret-
nymiskończonym.Jednocześniejestniezbytliczny,awariantyokreślone
jawnie,aniepośrednio.
NiecoinnąklasyfikacjęprzedstawiliHwangiYoon[1981]:skończony,
zwyklenieliczny,zbiórwariantówokreślonychjawnieMADM(multiple
attributedecisionmaking)orazciągłylubdyskretny(zwyklebardzoliczny)
zbiórwariantówokreślonychniejawnie,toznaczypoprzezwarunkiograni-
czającenazmiennecharakteryzującewariantyMODM(multipleobjective
decisionmaking).
1.1.1.Relacjapreferencjiidominacji
Upodstawteoriipreferencjileżypojęcierelacjipreferencji.Pojawia
sięonajakoefektporównań,którychdecydentdokonujenazbiorzeobiektów
(wnaszymprzypadkuwariantów).Wklasycznympodejściuzwykleprzyj-
mujesię,żedlapojedynczegopodmiotu,któryjestracjonalny,iokreślonej
cechy(czynnika,kryterium)relacjapreferencjipowinnabyćzwrotna,prze-
chodniaizupełna,czylimiećwłasnościpreporządkuliniowego(niezbędne
informacjenatematrelacjibinarnychiichwłasnościzebranewdodatku
2Pochodząceznomenklaturyanglosaskiejokreślenie„alternatywy”,uważanezanie-
poprawneprzezdużączęśćpolskiegośrodowiskabadańoperacyjnych,corazczęściejpoja-
wiasięwpolskiejliteraturze(zob.naprzykład[GoodwiniWright,2011;Tyszka,2010]).