Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nabierająznaczeniaprzeznormykulturoweipraktyki.Geograficznienajbliższezda-
rzeniajakzamachy11września2001r.czy7lipca2005r.stałysięprzedmiotemdys-
kusjiobezpieczeństwieindywidualnyminarodowym,podczasgdyinneataki,jakna
szkołęwBiesłaniewPółnocnejOsetii,szybkoznikłyzpolaobserwacjimediów.Ocenia
się,żewIrakuco15minutginąludziewzamachach,aliczbazabitychcywilówsię-
gajużprzeszło48tys.27LiczbazabitychwzamachunametrowLondynie(2005)jest
codzienneprzekraczanawIraku.
Ofiaraterroryzmu,którąjesteśmysobiewstaniewyobrazić,tobogatymiejskichrze-
ścijańskiAnglosas,aniebiednybagdadzkimuzułmanin.Takiewskazanianietylko
wypaczająpojęcieofiary,lecztakżeutrwalająwizerunekterrorystyinnejrasyniżbiała.
Biorącpoduwagęzarównoobecnąpozycjęofiarywspołeczeństwie,jakisposoby,za
pomocąktórychgroźbaterrorystycznajestpodwzględempolitycznymrozpowszech-
niana,należyzapytać,czyteoretycznepodejściemożepomócwzrozumieniuzmian
politycznychpostawwobecwiktymizacjiorazwprzekształceniachpolitykispołecznej.
Możnawskazaćdwieperspektywymogącepomócwokreśleniusilniejszegowpływu
nadynamikękultury,wspierającąkonstrukcjęuniwersalnejofiary,orazkulturystrachu
opisanejprzezF.Furediego28.PraceBeckaiFurediegostarająsięrozwinąćkulturowy
wpływmakrosocjalnychzmiannawspółczesnedoświadczeniażyciowe.Autorzyci
mająróżnepoglądynato,ktomożebyćofiarą,wjakichokolicznościachidlaczego.
WnajbardziejznanymwkładziedoteoriiryzykaU.Beckgraficznieprzedstawia
destrukcyjnywpływryzykanażyciecodzienne29.Kontynuująctradycjegermańskiej
socjologii,chceprzedstawićtezęryzykaspołecznego,któraumożliwipokazanieciem-
nejsylwetkiuniwersalnejofiaryorazsposoby,dziękiktórymkulturowapolitykawik-
tymizacjijestrozwijana.StwierdzenieBeckaozmiennejnaturzezagrożeńspołecznych
iichkonsekwencjachwspierajątrzyfilaryryzyka
30
.Popierwsze,Beckzaprzeczatemu,
żewspółczesnezagrożeniamająwiększączasowąiprzestrzennąmobilnośćniżnatu-
ralnegrupyryzyka,którezniszczyłytradycyjnekultury.Zanieczyszczenieśrodowi-
ska,nowyterroryzmiAIDSskuteczniezdruzgotałygraniceczasuiprzestrzeni.Jeśli
chodziowymiarsprawiedliwości,toglobalizacjaprzestępczościoznacza,żeniema
narodowegobezpieczeństwa.Podrugie,nakreślonerodzajeryzykasąpotencjalnie
katastroficzne:nietylkoobejmująświat,aleteżgenerująszkodyniedonaprawienia,
wiktymizującmasyludzi.Potrzecie,najbardziejniewyobrażalnewypadkipodkopują
istniejącesystemyinstytucjonalnychregulacji.
Gdyzagrożeniasąwielkieiwybuchowe,zmniejszająsięnaszezdolnościichopa-
nowania.WedługBeckafluktuacyjnanaturaspołecznychzagrożeńprzerywaustalo-
newzorcespołecznejdystrybucjiizmieniatreśćpolityki,takżewkapitalistycznych
27
S.Goldenberg,Every15minutesanattackinIraq,nGuardian”
,30.09.2006.
28
F.Furedi,Terrorismandthepoliticsoffear,w:Criminology,red.S.Hale,K.Hayward,A.Wahidin,E.Wincup,
Oxford2005,s.307-322.
29
U.Beck,RiskSociety:TowardsaNewModernity,London1992.
30
G.Mythen,UlrichBeck:ACriticalIntroductiontotheRiskSociety,London2004.
1.Pojęcieirodzajewiktymologii
65
