Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
llNaturawirusów
3’
białko
2
3’
5’
c5’
3’
5’
3’
3’
c5’
1
3
c5’
c5’
3’
Rys.1.26.
SchematreplikacjidsRNA.1-nićgeno-
mowa,2-mRNA[nić(+)zdsRNA]służyjakoma-
trycadotranslacjibiałka,nicitewtokureplikacji
powstająnamatrycynici(-)ssRNA,3-donici(+)
RNAdobudowywanajestdruganićpodczasprocesu
replikacji
[Napodstawie:AckermannH.W.,BerthiaumeL.,TremblayM.,
VirusLifeinDiagrams.CRCPress,BocaRaton,Boston,
London,NewYork,Washington1998]
(polimerazy,helikazy,trifosfatazyRNA,guanylo-
transferazy,dwóchróżnychmetylotransferaz).Każdy
segmentwirusowegodsRNAjestzwiązanyzwiruso-
wąpolimerazą.Aktywnośćpolimerazyjestregulo-
wanaprzezbiałkakapsydu.NićkapowanąwdsRNA
stanowinić(+)RNA,któraulegatranslacji,natomiast
nić(-)genomowegodsRNAjestkopiowanadonici
mRNAprzezwirusowąpolimerazęRNAzależnąod
RNA.NowosyntetyzowanemRNAulegająkapsydacji
iwewnątrzkapsydudonicitejjestdobudowywananić
komplementarna(-)ssRNAiformowanesądsRNA
(rys.1.26).
1.4.5.(+)ssRNAreplukowanezudzuałem
odwrotnejtranskryptazy
Osobnągrupąwirusówsąretrowirusy,któremająge-
nomwformie(+)ssRNAiprzepisujągododsDNA
wcytoplazmie,zudziałemwirusowejodwrotnejtran-
skryptazy,aDNApointegracjizgenomemkomórko-
wymtranskrybujądoRNAwjądrzekomórkowym.
TranskrypcjazDNAdoRNAzachodzizudziałemko-
mórkowejRNApolimerazyII(patrzrys.1.9).
1.4.6.Buałkawurusówatakujących
komórkueukaruotyczne
Białkawirusoweczęstopodlegajątakimmodyfika-
cjom,jak:glikozylacja,acylacja,czyfosforylacja.Syn
-
tezabiałekN-glikozylowanychzachodzinaryboso-
machzwiązanychzretikulumendoplazmatycznym.
Białkatesąnastępnietransportowanewpęcherzykach
formowanychwaparacieGolgiegodobłonykomór-
kowejorazinnychmiejscwkomórce.Białkawiru-
sówreplikującychsięwjądrzekomórkizawierająsyg-
nałlokalizacjijądrowej(PKKKRKV).Jesttokrótka
sekwencjaaminokwasowabogatawlizynę(K)iargi-
ninę(R).Sygnałtenumożliwiabiałkomwirusowym
wiązaniesięzkomórkowymibiałkamiimportynami
iichtransportprzezporyjądrowe.Niektórebiałka
uczestniczątakżewtransporciemRNAzjądrakomór-
kowegodocytoplazmyipozasygnałemlokalizacji
jądrowejzawierająsygnałyumożliwiająceichtrans-
portzjądradocytoplazmy.
1.4.7.Transkrypcjautranslacjauwurusów
bakteryjnych(bakteruofagów)
Mechanizmtranskrypcjiitranslacjiuwirusówproka-
riotycznychróżnisięodeukariotycznego.Typowebak-
toriofagowecząsteczkimRNAsąpolicistronoweinie
mająstrukturykapnakońcu53,jakrównieżpoli(A)na
końcu33.Niektórefagiwykorzystujądotranskrypcjiko-
mórkowąpolimerazęRNAzależnąodDNA,innekorzy-
stajązwłasnychenzymów.Procesytranskrypcjiitrans-
lacjiprzebiegająprawierównocześnie,coumożliwia
brakjądrakomórkowegowkomórcebakteryjnej.Proces
translacjizachodzinarybosomachkomórkowychijest
inicjowany,jakwkomórceprokariotycznejprzeztRNA
metioninowy,któryjestformylowany.Niektórewiruso-
wegenymogąsięczęściowopokrywać.Powstałetrans-
krypty,podobniejakwkomórceeukariotycznej,ulega-
jątranslacjipoprzezsupresję,lubbrakkodonstop,lub
wwynikuprzesunięciaramekodczytu(patrzrozdz.7.2).
1.5.KLASYFIKACJAWIRUSÓW
WEDŁUGDAVIDABALTIMOREIA
DavidBaltimorepodzieliłwirusynaVIIgrup,bio-
rącpoduwagętypwirusowegogenomuisposóbjego
transkrypcji(rys.1.27).Niciwirusowychgenomów
sąoznaczanejako(+)lub(-),coodnosisiędowiru-
sowegomRNA.WirusowymRNAmatakąsamąsek-
wencjęjakgenom(+),jednaktyminęwDNAzastę-
pujeuracylwRNA,natomiastnić(-)masekwencję
komplementarnądomRNA.PowielenienicissDNA
jestpoprzedzoneutworzeniemdsDNA.
Transkrypcjagenówwirusów,jakrównieżreplika-
cjamateriaługenetycznegowirusówprokariotycznych
zachodziwcytoplazmiekomórkigospodarza,nato-
miastwirusóweukariotycznychmożeprzebiegaćwją-
drzekomórkowymlubcytoplazmie.Generalnie,wi-
rusyomaterialegenetycznymtypuRNAreplikująsię
