Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
umysłu,leczobiektywnychsystemównaturalnych,głoszącychodwieczneprawdyinarzu-
conychnamprzezOpatrznośćczyprzeznaczenie.Nietrzebadodawać,żedominacja,októrej
mowa,promujeniekiedyskłonnośćdokultukapłanówjęzykoznawstwa,akademickąpychę,
anawettechnokratycznybrutalizm.
Mimowieluautentycznychirzekomychzmianizwrotów,jakiezaszływlingwistyce,
wydajesięonabyćwstagnacji.Rozkwitmyślijęzykoznawczejniekolidujezmakrosko-
powymaspektemrzeczywistościjęzykowej.Absorbujesięnowefaktyiprodukujenowe
makroskopoweteorie.Nieustanniewydłużasięlitaniaobiektówirelacjijęzykowych,
arezultatystosowaniatychteoriiwydająsięczasamiprowadzićdochaosu,donikąd.Kanały
komunikacjiniesąjużwstanieskutecznieprzekazywaćmnogościjęzykowychidei.Rosnąca
liczbafaktówdotyczącychsynchroniiidiachroniijęzykapogrążanascorazbardziejwoce-
anieinformacji,aperspektywapożądanejsyntezyuparciepozostajeodleglejszabardziejniż
kiedykolwiek.Czasamitrudnooprzećsięwrażeniu,żejęzykoznawcyczęstopodejmują
niemalnadludzkiwysiłek,starającsięprzedstawićnowąteorię,mającnauwadzejedencel:
wejśćnarynekjęzykoznawczyzawszelkącenę.Wysiłekpodejmowanydlasamegokon-
struowaniateoriimożerzeczywiściedawaćpewnewrażeniepostępu,jednakwrzeczywistości
prowadzijedyniedoinflacjiinformacjijęzykoznawczej.
Zazwyczajjęzykpostrzeganyjestjakozłożonyiwielowymiarowy.Aleczyjeston
naprawdęażtakskomplikowany,żejegopoznaniewymagawieleczasuiwysiłkuumy-
słowego,czyteżjestmożestosunkowoprosty,dotegostopnia,żegraniceprostotyprze-
kroczonojużdawnotemu,amypodążamyterazwkierunkuwyimaginowanejzłożoności,
czegonieuzasadniabadanarzeczywistość?Rozwójlingwistykiwostatnichczasach,mający
odzwierciedleniewmnogościteoriijęzykowych,wktórychlingwiściznajdująujścieswojej
energii,odczasudoczasuskutecznieotępiającswychczytelników,zdajesięwskazywać
raczejnatędrugąmożliwość.Cowięcej,pozwalatopodejrzewać,żeupodstawtej
rzeczywistościmożeleżećjednastosunkowoprostazasada,spajającawprostysposób
niewyczerpanąróżnorodnośćjejniezliczonychskładników.
Powtórzmytuoczywistąprawdę:języksamwsobieniejestanizłożony,ani
skomplikowany.Jesttym,czymjest.Problemyjęzykaniesąproblemamidlasamegojęzyka,
leczdlabadającychgojęzykoznawców.Niewynikająonezezłożonościjęzyka,leczzogra-
niczeńpoznania.Przejściedojęzykoznawstwakwantowego,czylijęzykoznawstwamikro-
wymiarów,wymagarewizjipojęćmakrowymiarowychwceluuchwycenianowejrze-
czywistościjęzykowej.
28
