Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Językijegorolawpracyprawnika
21
RozdziałI
JĘZYKJAKOSYSTEMZNAKÓW
1.Językijegorolawpracyprawnika
LudwikWittgenstein,genialnyfilozofaustriackiegopochodzenia,któryswo-
imuczniomidoktorantomgorącoodradzałzajmowaniesięfilozofią,czym
zresztąkilkudoprowadziłdozałamanianerwowego,wswoimfundamen-
talnymdzieleTractatuslogico-philosophicuspostawiłm.in.następującątezę:
ngranicemegojęzykaoznaczajągranicemegoświata”(teza5.6)1.To,jakija-
kiegojęzykaużywamy,determinujenaszsposóbwidzeniaświata.Imbogatszy
stajesięnaszjęzyk,tymwięcejzjawiskistanówrzeczyjesteśmywstanieza
jegopomocąopisać,awkonsekwencjizrozumieć.Jaktodoskonalewyraził
św.PawełwPierwszymLiściedoKoryntian,ngdybyłemdzieckiem,mówi-
łemjakdziecko,czułemjakdziecko,myślałemjakdziecko.Kiedyzaśstałem
sięmężem,wyzbyłemsiętego,codziecięce”2.Dzieckodoopisuświataużywa
bezwątpieniainnychokreśleńniżosobadorosła.Ujrzawszynp.psa,dziecko
powie,żewidziałonhau-hau”
,osobadorosłazaś,idotegoznającasięnara-
sachpsów,możestwierdzić,żewidziałasharpeia,inatejpodstawiepowie-
dziećkilkasłównatematcharakterupsa.Podobnieosobaspecjalizującasię
wjakiejśdziedziniewiedzyposługujesięinnąaparaturąjęzykowądoopisu
interesującychjązjawiskaniżelilaikwdanejdziedzinie.Innymjęzykiempo-
sługujesię-przynajmniejwpewnymzakresie-lekarz,innymfizyk,innym
filozof,ainnymjeszczeprawnikczyteżurzędnikpaństwowy.Pewnekierunki
filozoficznegłosząnawet,żejęzykodgrywaaktywnąrolęwprocesiepoznania
świata.Przykłademtakiegowłaśniepodejściadojęzykabyławhistoriifilozo-
fiitzw.hipotezaSapira-Whorfa3.
1L.Wittgenstein,Tractatuslogico-philosophicus,Warszawa2004,s.64.
2BibliaTysiąclecia,Poznań2003,1ListdoKoryntian13,11.
3Hipotezatawystępujewliteraturzeprzedmioturównieżpodnazwąprawarelatywizmu
językowego.
