Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Kategoriesyntaktyczne
37
bardzojednakwiemy,jaktozrobić.Gdypragniemywięckomuśprzeka-
zaćnaszemyśli,musimynaturalniewiedzieć,jakiesłowabędąwstanie
jewyrazić,itewłaśniesłowadobierać.Jeśliniejesteśmypewnitego,czy
odbiorcakomunikatuodebrałgozgodnieznaszymiintencjami,warto
wytłumaczyćznaczeniedobranychprzeznassłów.Imtrudniejszajest
sprawa,zktórąbędziemymielidoczynienia,tymłatwiejbędzieonie-
zrozumienielubnieporozumieniewkontaktachzosobami,którenaco
dzieńposługująsięinnąaparaturąpojęciową(atakimiosobamisązre-
gułyosobybezwykształceniaprawniczego).
2.Przystosujjęzykdosłuchaczy22.
Językużywanynacodzieńprzezprawników,tenzwiązanyzwykony-
wanymiprzeznichprofesjami,jestjęzykiemspecjalistycznym.Słowa,
którymisięposługują,majączęstospecyficzneznaczenie,różneodtego,
którenadajesięimwjęzykunaturalnym.Jesttojęzykbardziejścisły,
precyzyjny.Otym,jakodrębnyjestodjęzykapotocznego,przekonałsię
każdy,ktomusiałnp.wypełnićzeznaniepodatkowe.Rękawgórę,kto
zapierwszympodejściemniemiałztymproblemów!Jeśliwięcosoba,
zktórąbędziemymielidoczynienia,okażesięniebyćprawnikiem,nie
należyposługiwaćsięjęzykiemspecjalistycznym(chybażechcemywy-
wrzećwrażeniestopniemnaszegonprofesjonalizmu”).Pamiętajmy,że
podstawowymcelemużywaniajęzykajestkomunikacja.
4.Kategoriesyntaktyczne
Podczaslekcjigramatykijęzykapolskiegonauczyliśmysiędzielićwyrażenia
funkcjonującewramachtegojęzykam.in.naczęścimowyiczęścizdania.
Wśródczęścimowywyróżnialiśmydalejrzeczowniki,czasowniki,przy-
miotnikiitd.,zaśwśródczęścizdaniapodmioty,orzeczenia,przydawkiitd.
Generalniewobrębiejęzykapolskiegowystępujeponadstoróżnychkate-
goriigramatycznych.Zpunktuwidzenialogicznejteoriijęzykasprawajest
zdecydowanieprostsza.Poszczególnekategoriezostałybowiemwyróżnione
przyużyciukryterium,którymjestfunkcja,jakąstosowanewyrażeniapełnią
wbudowiewyrażeńzłożonych.Odrazupodkreślmy,żepodziałtenmasłużyć
przedewszystkimdoopisujęzykalogikiformalnej,októrymszerzejbędzie
mowawdalszejczęścipodręcznika,stądteżjegozastosowaniewodniesieniu
dojęzykanaturalnegojestograniczone.
Wyróżnianewramachlogicznejteoriijęzykawyrażeniazwykłosięprzypo-
rządkowywaćdojednejztrzechklas(rodzajów),nazywanychkategoriami
kategorie
syntaktyczne
22D.Q.McInerny,Nauka…,s.26.
