Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Kategoriesyntaktyczne
39
sensowne,gdyjestspójnesyntaktycznie(poprawniezbudowanezpunktuwi-
dzeniaregułskładniowych).ZdanienZiemiajestkwadratowa”naturalniejest
spójnesyntaktycznie,musimywięcuznać,żewyrazynokrągła”inkwadrato-
wa”należądotejsamejkategoriisyntaktycznej.Podobnierzeczbędziesięmia-
łazezdaniemnKupięmercedesalubkupięBMW”oraznKupięmercedesa
wtedyitylkowtedy,gdykupięBMW”
.Mimoiżznaczenieobuzdańjestróżne,
obasąspójnesyntaktycznie,atymsamymnależyuznać,żezarównonlub”
,jak
inwtedyitylkowtedy,gdy”należądotejsamejkategoriisyntaktycznej.
Powiedzieliśmyjuż,żewyróżniamytrzykategoriesyntaktyczne.Tekatego-
rieto:
1)zdania,
2)nazwy,
3)funktory.
Zdaniem-zpunktuwidzenialogiki-jestwyrażenie,wktórymstwierdzasię,
żetakatakjestalbotakatakniejest(tzw.zdaniewsensielogicznym).Ściślej
rzeczujmując,zdaniemwsensielogicznymjestwyrażenie,którejestprawdzi-
wealbofałszywe.Zpunktuwidzeniagramatykipowiedzielibyśmy,żezdaniem
wsensielogicznymmożebyćwięctylkozdanieoznajmujące.Cowięcej,zda-
nietopowinnobyćsformułowanewczasieprzeszłymalboteraźniejszym.
Zdaniemwsensielogicznymbędąwięcwyrażenia:nOlgierdsiedzinakrześle”
,
nGosiazostałaskazananakarępozbawieniawolności”
,nWitekjestprokurato-
rem”
,nLogikajestnajciekawszymprzedmiotemnapierwszymrokustudiów”
,
nZiemiajestpłaska”itd.Wszystkietewyrażeniaopisująpewnestanyrzeczy
albozjawiskaipoweryfikacjimożemypowiedzieć,czysąoneprawdziwe,czy
fałszywe.Byćmożekogośwzdziwieniewprawiłostatnizprzykładów:nZie-
miajestpłaska”-dlaczegonibyjesttozdaniewsensielogicznym,skorood
czasówKolumbawiemy,żeZiemianiejestpłaska?Podkreślmyrazjeszcze:
zdaniewsensielogicznymjestwyrażeniem,wktórymstwierdzasię,żetak
atakjestalbotakatakniejest,nigdzienatomiastniezostałopowiedziane,że
zdaniewsensielogicznymmusibyćwyrażeniemprawdziwym;równiedobrze
możebyćfałszywe,jaktowłaśniemamiejscewpodanymprzykładzie.
Zgodniezprzytoczonądefinicjąniemożnanatomiastuznaćzazdaniewsen-
sielogicznympytania,rozkazu,wypowiedzioceniającej,sugestywnejitd.
Wyrażenie:nKtórajestgodzina?”
,niejestzdaniemwsensielogicznym,nie
opisujebowiemżadnegostanurzeczyanizdarzeniainiemożnatymsamym
powiedzieć,żejestprawdziwealbofałszywe.Podobniewyrażenia:nZygfrydF.
powinienbyćprezydentem”
,nNależyczcićojcaswegoimatkęswoją”
,nPadnij!”
,
nNiepalpapierosów”
,nMógłbyśwreszciezastanowićsięnadswojąprzyszło-
ścią”
,niestwierdzają,żetakatakjestalbotakatakniejest,niesąwięczdania-
miwsensielogicznym.
zdaniewsensie
logicznym
