Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Znak,oznaka,ślad
31
rzeczyalbozjawisko,którebezpośredniooddziałujenanaszezmysły,podobnie
teżwnaszymumyślepojawiasięmyśl,którajestróżnaodtego,conzauważyli-
śmy”(odebraliśmyzapośrednictwemzmysłów)-jakajestwięcróżnica?Otóż
wprzypadkuoznakibrakjestregułznaczeniowych,którenakazywałybywiązać
zokreślonymstanemrzeczyalbozjawiskiemkonkretnemyśli.Napróżnoszu-
kalibyśmykonwencjiumownychbądźzwyczajowych,którenakazywałybynam
wiązaniemyśliodeszczuzopisanymzjawiskiem.Innymisłowy,wprzypadku
oznaki(nazywanejrównieżsymptomem,objawem)punktemwyjściajestspo-
strzeżeniepewnegostanurzeczyalbozjawiska,efektemzaśpojawieniesięmyśli
oinnymstanierzeczyalbozjawiskuzuwaginapewnązależność,któramiędzy
nimizachodzi,przyjednoczesnymbrakustosownychregułznaczeniowych.
Tymsamymwprzypadkuoznaktrudnomówićojakiejkolwiekfunkcjikomu-
nikacyjnej.Jeśliwięcdostrzeżemyukogośdrżącedłonie,możetobyćoznaka
chorobyalkoholowejalboteżwysiłkufizycznego-wżadnymbowiemztych
wypadkówokreślonaosobaniepragniewywołaćuinnychpewnychmyśli.
Należypodkreślić,żejedenitensamstanrzeczyalbozjawiskomożebyć,
wzależnościodsytuacji,znakiemalbooznaką.Naprzykładjeślidostrzegamy
przezoknowczyimśdomuzapaloneświatło,toświatłotozazwyczajjestozna-
kątego,żektośwokreślonymmiejscuprzebywa.Jeślijednakktośsięumawia
zsąsiademnaspotkanieusiebiewdomu,leczniejestpewny,októrejgodzinie
tamdotrze,apowie:nGdywrócę,zapalęświatłowpokojugościnnym”
,wów-
czasświatłostaniesięznakiem.
Odznakunależyrównieżodróżnićślad.Ześlademmamydoczynieniawów-
czas,gdypojawiasięzwiązekprzyczynowo-skutkowy,aściślej,gdywwyniku
spostrzeżeniaokreślonegoskutkupojawiasięmyślojegoprzyczynie.Naprzy-
kładdostrzegającukogoścharakterystyczneranki,możemypomyśleć,żeosoba
tajestuzależnionaodnarkotyków.Wspomnianerankibędąwtymprzypadku
właśnieśladami.Podobniejeślidostrzeżemywgniecenienakaroseriiczyjegoś
samochodu,możemypodejrzewać,żeposiadaczpojazduuczestniczyłwkolizji.
Wgnieceniaizarysowanialakierubędąniewątpliwieśladamiuczestnictwa
wkolizji.Zadrapaniaisińcemogąbyćśladamiczyjegośudziałuwbójce.Śladem
możebyćwłosznalezionynamiejscuprzestępstwa,odciskipalcówpozostawio-
nenajakimśprzedmiocie,odciskbuta,opony,zaschniętaślinanakopercieitd.
Zreguływprzypadkuśladu,takjakioznaki,niepojawiasięintencjawywołania
określonejmyśli.Trudnonp.przypuszczać,bywiększośćuzależnionychosób
przyjmowaładożylnienarkotykitylkowtymcelu,bywywołaćunasokreślone
myśli,aprzestępcywyrywalisobiewłosyipozostawialijenamiejscuprzestęp-
stwa,byorganyściganiamiałyłatwiejsząpracę.Naturalniemożnajednakwska-
zaćsytuacje,wktórychktoścelowopozostawiapewneślady,liczącnato,że
wtensposóbsprowokujekogośdookreślonegomyślenia.Wtakichsytuacjach
funkcjaśladuzbliżasięwyraźniedofunkcjiznaku.
ślad
