Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Regułysemantyczne
35
nazywasięznaczeniemijestprzedmiotemocharakterzeidealnym.Aktujmo-
waniaznaczeniazwykłosięnazywaćintencjąznaczeniową(odłac.intendo-
kierujękuczemuś).
Znaczeniewkońcudefiniowanejestpoprostujakosposóbrozumieniaokre-
ślonegoznakuprzezogółjegoużytkowników.Wujęciutym,zaproponowa-
nymprzezWittgensteina,znakistająsięczymśnakształtnarzędzi,zaś
znaczeniatofunkcje,którenarzędziatespełniają.Znaćznaczenieokreślonego
znakutotyle,coumiećsięnimposługiwać-wiedzieć,wjakichokoliczno-
ściachmożnaużyćgopoprawnie,wjakichnatomiastnie.Znaczeńuczymysię
więcprzezswoistytrening.Wittgensteinopisywałtenproces,przytaczającwy-
powiedźśw.Augustyna:nGdystarsiwymienialinagłosjakąśrzeczistosownie
dodźwiękuciałemsiękuczemuśzwracali,widziałemirozumiałem,żenazy-
wająonitęrzeczzapomocątegowłaśniedźwięku,którywydają,ilekroćchcą
naniąwskazać.Ażetegowłaśniechcą,tobyłowidaćzruchówciała,zowych
przyrodzonychniejakowyrazówmowy,którymisąmina,spojrzenie,gestoraz
brzmieniegłosuujawniającenastrójduszy,któraczegośpragnie,cośma,coś
odrzucalubczegośunika.Słyszącczęstotesłowaużytenawłaściwymmiejscu
wróżnychzdaniach,pojmowałemstopniowo,jakichrzeczymiałybybyćzna-
kami,awprawiwszydotychznakówusta,odtądwyrażałemjużnimiswewła-
sneżyczenia”20.
Posługującsięokreślonymjęzykiem,musimybraćpoduwagęregułyseman-
tyczne(regułyznaczeniowe)obowiązującenajegogruncie.Regułyse-
mantyczneokreślająbowiem,wjakisposóbnależysięposługiwaćznakami
tegojęzyka,bynieuchybićichznaczeniu.Chcącwięcbraćefektywnyudział
wkomunikacji-przekazywaćinnymwłasnemyśliirozumiećsenskierowa-
nychdonassłów-musimyliczyćsięzewspomnianymiregułami.Gdybym
np.chciałpowiedziećpewnejkobiecie,żepiękniewygląda,aużyłnastępują-
cychsłów:nChybakiepskoprzespałaśnoc”
,niemógłbymsiędziwić,żemoje
myśliniezostanąwłaściwieodczytane.Niestosowaniesięwięcdoregułse-
mantycznychdanegojęzykamożeprowadzićdosytuacji,wktórejokreślony
komunikatniezostaniezrozumiany(niewywołażadnychmyśliuodbiorcy)
alboteżdojdziedonieporozumienia(wywoławumyśleodbiorcyinnemyśli,
niżchciałwywołaćnadawcakomunikatu).Ponadto,wceluwłaściwegoodczy-
taniamyślinadawcy,wwieluprzypadkachnależywziąćpoduwagękontekst
wypowiedzi,formęgramatycznąitp.Dodatkowozrozumieniemyśliinnych
możeutrudnićfakt,żeregułysemantycznefunkcjonującenagrunciedanego
językasądalekieodprecyzji.Sytuacjatazazwyczajmamiejscewprzypadku
językównaturalnych.
znaczenie
jakosposób
użyciaznaku
językowego
reguły
semantyczne
20L.Wittgenstein,Dociekaniafilozoficzne,Warszawa2004,cz.1,1.
