Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
RozdziałI.Językjakosystemznaków
słownik
słownikczynny
asłownikbierny
Efektywnakomunikacjauzależnionajestbezpośrednioodstopniaopanowa-
niaprzezkonkretnąosobęsłownikadanegojęzyka.Wskładsłownikawcho-
dzibowiemogółsłówwystępującychwdanymjęzyku,mającychokreślone
znaczenie.Wpraktycesłownikiwspółczesnychjęzykównarodowychsątak
ogromne(abezustanniesięrozrastają),żezpowodzeniemchybamożnapo-
wiedzieć,iżniemaosoby,któraopanowałabyjew100%.Wpraktyceniema
nawettakiejpotrzeby.Okazujesię,żenp.dopodstawowejkomunikacjiwję-
zykuangielskimwystarczyopanowanieokoło1000słów,zaśdoswobodnego
porozumiewaniasięokoło3000.Wzwiązkuzpowyższymzwykłosięwyróż-
niaćtzw.słownikczynny,wskładktóregowchodząsłowa,któredanaosoba
rozumieiktórymisięposługuje,orazsłownikbiernyobejmującysłowa,które
danaosobarozumie,leczsięniminieposługuje.
Podkreślićnależy,żeoprzynależnościsłowadosłownikadanegojęzykadecy-
dujejegoznaczenie,anienp.brzmienieczyteżkształtgraficznywprzypadku
słowapisanego.Przykładowowyraznlis”wsłownikujęzykapolskiegoozna-
czandrapieżnezwierzęowydłużonymtułowiu,wąskim,ostrozakończonym
pyskuipuszystym,długimogonie”
,wjęzykułacińskimzaśnspór(sądowy),
proces,sprzeczkę,kłótnię”
.Podobniesłowa,którebrzmiącałkowicieróżnie
bądźteżzapisywanesązapomocąróżnokształtnychznaków,mogąmiećto
samoznaczenie-jakużytywokreślonymznaczeniuangielskiwyrazncourt”
ipolskinsąd”
.
Skutecznakomunikacja,takważnawpracyprawnika,wymaganaturalnie
znajomościregułsemantycznychjęzyka,asłuszniejjęzyków(pozajęzykiem
ogólnymprawnikposługujesiębowiemjęzykiemprawnymiprawniczym,
októrychtojęzykachbędziemowawdalszejczęścitegorozdziału),którymi
prawniksięposługuje,orazodpowiedniorozbudowanegosłownikaczynnego
ibiernego.Możnapokusićsięosformułowaniedwóchpodstawowychreguł,
odnoszącychsiędoproblematykiznaczeniasłówużywanychprzezprawni-
kówwzwiązkuzichobowiązkamizawodowymi,umożliwiającychzmniejsze-
nieryzykanieporozumienialubniezrozumienia.
1.Niezakładaj,żesłuchaczerozumieją,comasznamyśli,jeśliniemówisz
tegowprost21.
Mówiliśmywyżej,żekażdesłowomaokreśloneznaczenie,wychodzi-
liśmyodznakuidopasowywaliśmydoniegoznaczenie.Wpraktyce
posługiwaniasięjęzykiemprzezosobętenjęzykznającąsposóbpostę-
powaniajestodwrotny:pewnepojęciepojawiasięwnaszymumyśle
(pewnamyśl),anastępniedobieramydlaniegostosownyznakjęzykowy.
Ówmechanizmszczególniewyraźnieprzejawiasięwsytuacji,gdy-jak
tosięmówi-brakujenamsłowa,wiemy,cochcemypowiedzieć,nie
21D.Q.McInerny,Naukalogicznegomyślenia,Warszawa2005,s.24.
