Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JosefOkrutny
Prozaikpiszącywjidysz;właśc.JosefTurko.Urodziłsięw1906r.wKutnie,aleoddziecka
związanybyłzŁodzią.Uczyłsięwchederze,skończyłtakżeświeckąszkołęśrednią.Okres
IIwojnyświatowejprzetrwałwZSRS,powojniewróciłdoPolski.Wlatach1946–1949
byłredaktoremjidyszowychaudycjiradiowychprzygotowywanychpodpatronatem
CentralnegoKomitetuŻydówPolskich.Wkońcu1949r.wyjechałzPolskiiprzebywał
wobozachdlauchodźcówwAustriiiweWłoszech.Od1951r.mieszkałwBuenosAires,
gdziezmarłw1991r.
Debiutowałw1925r.opowiadaniemDostencerl[Tancereczka]wnLodzerTogblat”.
Wlatach1925–1934byłczłonkiemredakcjinNajerFolksblat”,ponadtopisałdlanUndzer
Togblat”,nFolksblat”,nLodzerWeker”,nDosNajeLebn”,nMoment”,nFolkscajtung”,
nLiterariszeBeter”,atakżedlaprasyłotewskiej,amerykańskiej,francuskiej,sowieckiej
iin.Opublikowałtomyprozy:Undzerorembrojt[Naszbiednychleb](Warszawa1936),
Hojzojfaltsztot[Domwstarymmieście](Warszawa1938),Abojminwint[Drzewona
wietrze](Łódź1948),Undzerszul[Naszaszkoła](Warszawa1949).Kolejnetomyprozy
opublikowałwBuenosAires,m.in.Balutenwebers[Bałuccytkacze](1953),Unterlejmene
decher.Motiwnfunsowietiszejorn[Podglinianymidachami.Motywyzlatsowieckich]
(BuenosAires1957).UżywałpseudonimówJosefNirwan,A.Tojger,JaszeGlikiniGlike
Wajsberg.KilkanapisanychtużpoIIwojnieutworówJ.Okrutnegoukazałosięwpolskim
przekładziew:Noweżycie?AntologialiteraturyjidyszwpowojennejŁodzi(1945–1949),red.
M.Ruta,Łódź2018.
Bałuccytkacze1
WSTĘP
NapisanawprzedwojennejPolsce,w1939rokuksiążkaBałuccytkaczeprzeszła
przezkilkawcieleń.Manuskryptpodążałzamnąkrokwkrok.Gdymusiałemsam,
wpaździerniku1939roku,opuścićŁódź,przeszmuglowanogokilkatygodnipóźniej
zespalonego,pełnegoszubieniczŻydamimiasta.Zimą1940,gdywsowieckiejpo-
litycezarysowałasiętendencjazbliżeniazjednostkamitwórczymikulturowona
nowopodbitychterenach,docentrumuchodźcówwBiałymstokuprzybyładelegacja
sowieckichjidyszowychpisarzy.[…]Stanęłonatym,żeBałuccytkaczezostanąwydani
wpaństwowymwydawnictwienDeremes”[Prawda].Jużwmarcutegosamegoroku
wezwanomniedoMoskwy,gdziezawarłemumowęnatęksiążkę,któramiałaukazaćsię
podredakcjąliteraturoznawcyMajeraWinera.
Piszęnmiałasięukazać”,gdyżsłowatezawierająjejgorzkilosorazodsyłajądosytuacji
politycznej.
1Pierwodrukipodstawaprzekładu:J.Okrutny,Baluterwebers,BuenosAires1953,s.15–42,63–73,
85–114,140–153,159–175,183–215,224–231,235–257,268–279,312–320,335–341.
