Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODREDAKCJI
PrezentowanyzbiórwspomnieńdawnychmieszkańcówŁodziżydowskiegopocho-
dzeniatopróbaprzybliżeniawspółczesnymczytelnikomroli,jakąłódzcyŻydziodgrywali
wżyciumiasta,wtymichoryginalnejaktywnościkulturalnej.Tekstywspomnieniowe,
którenależądokategoriitekstówautobiograficznych,ciesząsięrosnącymzainteresowaniem
badaczyicorazczęściejwykorzystywanesąjakoźródłowróżnychdziedzinachnauk
społecznychihistorycznych.Dziękinimzarównonaukowcy,jakizwykliczytelnicy
mająbezpośrednidostępdoświatawartości,wyobrażeń,mentalnościposzczególnych
jednostek,dowiedzydotyczącejspołeczeństwawdanymmiejscuiczasie.Jakzauważa
niemieckibadaczWienfriedSchülze,dziękitekstomwspomnieniowymjesteśmy
bliżejludziżyjącychwdanymmomenciehistorycznym1.Dotyczytoszczególniegrup
marginalizowanychprzezhistoriografię,któreniezajmowałyeksponowanychmiejsc
wdanejspołeczności.Korzystanieztegorodzajuźródełjestpisaniemhistoriinoddołu”,
drogąodmikrohistoriidomakrohistorii.Tekstywspomnienioweiautobiograficzne
należądozbiorudokumentówosobistych,nazywanychteżego-dokumentami.Mieszczą
sięwnimobokwspomnień,dzienników,listówtakżem.in.różnegorodzajudokumenty,
życiorysy,fotografie,nekrologiiczyteżwywiadyprasowe,któredostarczająwiedzy
otym,jakichautori/lubbohaterpostrzegałsiebiewrodzinie,wnajbliższejwspólnocie
czywobrębiecałegospołeczeństwa.Nawetjeślitakiedokumentyosobistegoświadectwa
mająograniczoneznaczeniadlaustaleniefaktówhistorycznych,ichniezaprzeczalnym
atutemjestszczególneprezentowanierzeczywistości,któregowartościąniemusibyć
faktograficznapoprawność,sąniąnatomiastutrwaloneemocje,subiektywnespojrzenie
autora.Ichproblematycznośćnapoziomiefaktografiiwynikaprzedewszystkim
zsubiektywizmu.NainneprzyczynyfaktograficznychusterekzwróciłuwagęWładysław
Czapliński,wymieniająctrzypodstawowe:zawodnośćpamięci,naturalnątendencjędo
przedstawieniawłasnejosobywdobrymświetleorazczęsteuleganiewłasnymsympatiom
iantypatiomwstosunkudoinnychosób2.
ŁódźprzełomuXIXiXXwiekuorazpierwszychdziesięcioleciwiekuXXtobardzo
szybkorozwijającasięmetropoliaprzemysłowa,ajednocześnie–miastowielokulturowe.
WopracowaniachczęstoczytamyoŁodzijakootyglu,wktórymmieszkaliobok
siebiePolacy,NiemcyiŻydzi,czegoikonicznymsymbolemstalisiębohaterowieZiemi
ObiecanejWładysławaReymonta.Bylitakże(do1914roku)Rosjanie–Łódźznajdowała
sięwtedynatereniezaborurosyjskiego,zczymłączyłasięobecnośćcarskichurzędników.
1W.Schülze,Ego-Dokumente.AnnäherungandenMenscheninderGeschichte,[w:]Ego-Dokumente.
AnnäherungandenMenscheninderGeschichte,red.W.Schülze,Berlin1996,s.11.
2W
.Czapliński,Pamiętnikjakoźródłodlahistorykanowożytnego,nPamiętnikarstwoPolskie”1972,nr2,s.2.
