Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
budowymaterii,nieprzejąłzasaddeterminizmu,leczszukał
rozwiązań,którepozwoliłybypogodzićwspółistnienieprawprzyrody
iludzkiejwolności.Na22wiekiprzedPlanckiemiHeisenbergiem
formułowałonwłasnezasadyindeterminizmukosmicznego,mówiąc
osamorzutnychodchyleniachatomówwichruchupionowym.
Odchyleniateniebyływarunkowaneprzezfizycznewłasności
atomów,aniprzezwarunkipanującewposzczególnychukładach.Ich
występowaniewnosiłoelementswobodywfunkcjonowanieukładów
inadawałowszelkimprognozomcharakterprobabilistyczny.
ZjednejstronyEpikurrozwinąłteoretycznąmechanikęukładów
atomowych,przypisującatomomdodatkowewłasnościfizyczne,
októrychniemówiłDemokrytczyLeucyp,orazprzedstawiając
teoriępionowegoruchuatomówjakopodstawowejformyruchu.
Zdrugiejstronydoopisuukładówatomowychwprowadziłon
elementy,któreniszczyłyprostotęfunkcjonowaniasystemów–
wświatatomówiprawmechanikiwkroczyłelementpoetyckiej,
nieprzewidywalnejdowolności.Modyfikacjatakamiałasłużyćdo
uzasadnienia
głównych
założeń
etyczno-egzystencjalnych
epikureizmu
i
do
uwolnienia
człowieka
od
lęku
przed
wszechwładnym
fatum.
Świat
bezwzględnej
konieczności
determinującejcałąnasząprzyszłośćbyłbyświatem,wktórymnie
dałoby
się
zachować
wewnętrznejataraksji.
Dlatego
też
wprowadzenieczynnikadowolnościdoprawmechanikiumożliwiało
Epikurowiwypracowaniekoncepcjiczłowiekajakoistotywolnejod
ścisłychdeterminacji.
ZtychsamychpowodówzarównoEpikur,jakiLukrecjusz
krytykowalireligięjakoczynnikograniczającyswobodęludzkich
wyborówizagrażającyataraksjiprzezwprowadzenielękuprzedkarą
bogów.Krytykataniebyłajednakłączonazateizmem,lecz
zdeizmem.Uzasadnieniatezyoistnieniubogówdostarczała
EpikurowiprzejętaodDemokrytateoriapoznania.Skorobowiemakt
poznaniadokonujesięprzezkontaktzatomowymikopiami
emanowanymiprzezpoznawaneosobyirzeczy,przetodoznania
senne,wktórychludziomzjawiająsiębogowienależytłumaczyć
tym,iżatomypochodzącezboskiejsubstancjiznalazłysięwzasięgu
recepcjiludzkichzmysłów.Przytakiejteoriipoznaniaistnienie
