Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
miały.PodpierasięwtymwzględziecytatemzOnaucechrześcijańskiejAugustyna:
„Jakipożytekzelegancjijęzyka,którywefekcienierodzizrozumieniawumyśle
słuchacza,tymbardziej,żemowacałkowiciemijasięzcelem,jeżelimówimytak,
żeniemogązrozumiećludzie,doktórychmówimypotoprzecież,byzrozumieli!
Ktowięcnaucza,niechunikasłów,któreniczegonieuczą(...)Tojestwspaniałą
zaletąumysłu,abywsłowachkochaćprawdę,aniesłowa”.Przytoczenietakich
słówwprzedmowiedoTakiniemówinamosilnympokrewieństwieAbelarda
ztąpostawąintelektualną,któratakbardzocechowałaBoecjusza,azanim–An-
zelma:troskaointellectusfidei,bydziękirozumieniupoznaćPrawdęObjawioną,
którejrozumowłasnychsiłachpoznaćniejestwstanie.
Dziełoracjonalizacjiteologiiniebyłołatwymanibezpiecznymzadaniem
wXIIwieku.Abyuniknąćbłędówteologicznych,propagatoromscholastyki
potrzebnebyłowykształcenieteologiczneorazpoparcieuznanychautoryte-
tówówczesnejhierarchiikościelnej.ZarzutynieortodoksjipostawioneBe-
rengarowi,apóźniejAbelardowi,mogłyzniechęcićprawowiernychmyślicieli
dostosowaniaspekulacji,którezalecałyuwzględnieniekryteriówdialektyki.
PotrzebnabyładlawzmocnieniapozycjischolastykipostaćtejmiarycoAn-
zelm,nietylkopoto,bystanowićpewnąobronęprzedantydialektykami,
alebyzwrócićuwagęnaprawdziwąprzyczynęniepowodzeńniektórychscho-
lastyków:niebyłaniąsamadialektykaczyrozum,aleraczej,jaktookreślaR.
W.Southern,pewna„arogancjadialektyczna”.
ZamieszczoneponiżejtłumaczeniefragmentuOprawdziepozwoliczytel-
nikowipoznaćlepiejzasługiAnzelmadlafilozofiiśredniowiecznejorazdoce-
nićjegorolęwdzieleracjonalizowaniateologii.
Bibliografia:Operaomnia,PL158-159;SanctiAnselmiOperaomnia,t.I-VI,F.S.Schmitt
OSB(wyd.),Seckau1938-1961(repr.Stuttgart-BadCannstatt1968);Proslogion,tłum.L.Kuczyń-
ski,„PrzeglądTomistyczny”1987,3,s.179-216;Monologion,tłum.L.Kuczyński,„PrzeglądTo-
mistyczny”1988,4,s.109-178;Monologion,Proslogion,tłum.T.Włodarczykprzywspółudziale
E.I.Zielińskiego,Warszawa1992;Oupadkudiabła,tłum.G.Kotłowski,Gdańsk2000.
KoyréA.,L’idéedeDieudanslaphilosophiedeSaintAnselme,Paris1923;BarthK.,Fides
quaerensintellectum.AnselmsBeweisderExistenzGottesimZusammenhangseinestheologischen
Programms,München1931;SchmittF.S.,ZurChronologiederWerkedeshl.Anselm,„Revue
Bénédictine”1932,44,s.322-350;GilsonE.,Sensetnaturedel’ArgumentdeS.Anselme,„Ar-
chivesd‘HistoireDoctrinaleetLittéraireduMoyenAge”1934,9,s.6-51;GrabmannM.,Die
GeschichtederscholastischenMethode,t.I,Graz1957;GogaczM.,ProblemistnieniaBogauAn-
zelmazCanterburyiproblemprawdyuHenrykazGandawy,Lublin1961;Tenże,Onowszychba-
