Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
.
HIERONIMMORSZTYN
Wybórpoezji
Wstępiopracowanie
RADOSŁAWGRZEŚKOWIAK
Wydaniepierwsze
ZakładNarodowyim.Ossolińskich
Wrocław2016
Hey, are you still there?
We have noticed your long inactivity. P.S. You will gain longer access to publications by clicking the MYIBUK SHELF button in the Information tab.
Wybór poezji. Hieronim Morsztyn
Morsztyn utrwalił drukiem jedynie swe wczesne dzieła, bliżej nieznane „Źwierciadło statecznego i szalonego młodzieńca oraz Światową Rozkosz”. Pozostałą twórczość powierzył łasce obiegu rękopiśmiennego. Wybór ten pozwolił mu uprawiać twórczość niepodległą społecznym nakazom i panegirycznej modzie, jednak dziś znacząco utrudnia poprawne ustalenie pełnego kanonu jego wierszy. To dlatego nie było dotąd Morsztyna w Bibliotece Narodowej.
Obok najpełniej reprezentowanych erotyków (zarówno kunsztownych komplementów, jak i niewybrednych epigramatów) niniejszy tom obejmuje wiersze ziemiańskie oraz poezję o tematyce moralistycznej, wanitatywnej i pokutnej. Blisko piąta część utworów to inedita, które ukazują się drukiem po raz pierwszy. Edycja uwzględnia również najbardziej znane dzieło Morsztyna, „Światową Rozkosz z ochmistrzem swoim i ze dwunastą swych służebnych panien” z 1606 roku. Poemat rozsmakowany w urokach magnackiego i ziemiańskiego życia, w zakończeniu brutalnie skonfrontowanych z pośmiertnym rozkładem ciała, to utwór, który u progu baroku najpełniej rozpoznał nastroje nadchodzącej epoki, rozdartej między zmysłowym zachwytem nad światem i pokutną skruchą z powodu używania jego uroków.
„W pisanych z Padwy poetyckich listach Morsztyna próżno szukać zainteresowania akademickimi wykładami. Udzieliła im się za to atmosfera pijatyk w siedzibie padewskiej Polonii przy via del Santo oraz karnawałowych imprez w pobliskiej Wenecji, które swym rozmachem i przepychem oszałamiały przybyszów z Polski. (…) Wielkie wrażenie na poecie zrobiła publiczna sekcja zwłok. Mistrzem tego naukowego widowiska był padewski profesor anatomii Adriaan van den Spieghel. Z wierszy Morsztyna dowiadujemy się, iż sekcji poddawał zarówno ciało mężczyzny, jak i kobiety. (…) Spisana na gorąco relacja, wiersz «Do Abrahama Maciejowskiego o anatomijej białogłowskiej», pokazuje, jak dalece pokaz wstrząsnął poetą.” Ze „Wstępu” Radosława Grześkowiaka
Hieronim Morsztyn (ok. 1581 – ok. 1622) – najpopularniejszy poeta polski pierwszej połowy XVII wieku. Szczegóły jego życia są wciąż mało znane, ale wiadomo, że pochodził z rodziny ariańskiej, był wychowankiem królewskiego sekretarza Samuela Łaskiego oraz jezuickiego kolegium w Braniewie, później przebywał w Krakowie i w Padwie. Autor fraszek, pieśni, drobnych utworów lirycznych, przekładów z literatury antycznej oraz wydanego w 1606 roku poematu „Światowa Rozkosz”. Przypisuje się mu również kilka nowel miłosnych, opartych na wątkach z „Dekameronu” Giovanniego Boccaccia. Autorstwo wielu utworów Morsztyna budzi wątpliwości ze względu na rękopiśmienny charakter.
Radosław Grześkowiak (1968) – historyk literatury i edytor, doktor habilitowany zatrudniony w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Autor książek „Barokowy tekst i jego twórcy. Studia o edycji i atrybucji poezji «wieku rękopisów»” (2003) oraz „Amor curiosus. Studia o osobliwych tematach dawnej poezji erotycznej” (2013), a także twórca edycji krytycznych dzieł m.in. Morsztyna, Sępa Szarzyńskiego i Zimorowica.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Author: Hieronim Morsztyn
Price
16.75zł