Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
granicznezlat1588–1600przybierałrównieżswoisteformy:
w1602rokuSebastianLubomirskioprotestowałwKrakowie
nielegalneprzekopystarszegobratapoety,FlorianaMorsztyna,
doswegoprywatnegoszybu[72].Nicdziwnego,żewstaraniach
owzględyfamiliipogrążonejwżałobieuprzedziłHieronima
wierszopisodkilkulatdedykującyswepracepanunaWiśniczu,Jan
Daniecki,któryitymrazemnieprzepuściłnadarzającejsięokazji,
bystworzyćzbiórkonwencjonalnychelegiiżałobnych[73].
Tekstydorękopisów.Chociażliczbaoficynidruków
wydawanychwXVIIstuleciustalerosła(zprzerwąspowodowaną
potopemszwedzkim,alestratyteszybkoodrobiono),najciekawsze
dziełabarokowezachowałysięwmanuskryptach.Przyczyn
fenomenu,którysprawił,żewiekówzwykłosięokreślaćmianem
„stuleciarękopisów”,dopatrywanosięniekiedywzaostrzeniu
prewencyjnychdziałańcenzuryobyczajowej.Jednakwczasach
młodościpoetyniebrakowałowKrakowiewydańdzieł
swawolnych–wystarczyło,żedrukarzezatailiszyldswojejoficyny,
bymócbezprzeszkódprasowaćpokupnetomiki.Dobryprzykład
stanowiąZabawyDanieckiego,drukowanewlatach1606i1608,
lubKrotofileucieszneiżartyrozmaiteAdamaWładysławiusza,
wznowionew1609roku,mimoiżobazbioryzawierały
reklamowanąnakarcietytułowejosobnączęśćzobscenicznymi
epigramatami.Dopieronowybiskupkrakowski,Marcin
Szyszkowski(1554–1630),zacząłenergiczniezwalczaćtegotypu
publikacje,uzupełniającpodkoniec1617rokuprzedrukrzymskiego
indeksuksiągzakazanychwykazempopularnychtytułów
uwłaczającychmoralności.ObokLekcyjKupidynowychKaspra
Twardowskiego,FraszeknowychSowiźrzałowychiSowiźrzała
nowegoJanazKijanorazszeregudziełanonimowychznalazłsię
tamrównieżtomikWładysławiusza,azpowodutrefnychZabaw
kuprzestrodzewpisanonańwszelkie„Danieckiegopisma”[74].
IndeksSzyszkowskiegozbytpóźnoprzystopowałprodukcję
frywolnychdruków,byskłonićMorsztynadozmianysposobu
rozpowszechnianiautworów,tymczasempoŚwiatowejRozkoszy
iŻałobnejmuziepoetanienapisałjużżadnegodziełazmyślą
oprasiedrukarskiej,choćtworzyłjeszczewiele.Dlategouznać
należy,iżojegowyborzezdecydowałapotrzebaprywatnego
charakterutwórczościliterackiej.Podobniejakwprzypadkupoetów
tejmiary,coDanielNaborowski,JanAndrzejiZbigniew
