Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładniakonstytucjijakoprzedmiotanalizteoretycznych...
Gdybyuporządkowaćróżneproblemywskazywanewliteraturześwia-
towejiwiążącesięzwykładniąkonstytucji,możnabyłobywskazaćpięć
najważniejszychtypówzagadnieńipytań13:
1.pytaniaograniceludzkichzachowań(boundaryquestions),przy
czymgranicetesąwzasadniczymzakresiewyznaczaneprzezprawo,
wszczególnościprzezsamąkonstytucję;
2.pytaniaowartości,któresąinkorporowanewprawie,orazosposoby
wyrażaniaiurzeczywistnianiatychwartości;
3.pytaniaolegitymacjęokreślonychinstytucjilubludzi,czyliopoli-
tycznylubmoralnytytułdopełnieniapowierzonychimról;pytania
tesąwczęścikonsekwencjąrozbieżnychodpowiedziudzielonychna
pytaniazgrupy1oraz2;
4.pytaniastrictepolityczne,czasemzwanesocialquestions,któresku-
piająsięnaprzyczynachokreślonychdecyzjioraznaskutkachtakich
decyzjidlaspołeczeństwa14,atakże
5.pytaniaanalityczne,wskazującenatekstkonstytucjijakoprzedmiot
interpretacji,nasposobysformułowaniaposzczególnychprzepisów
konstytucji,kulturowouznawanemetodyinterpretacjiorazargu-
mentacji15.
Oczywiścieposzczególneproblemymogączasemmieścićsięwróż-
nychteoretyczniewyodrębnionychgrupachzagadnień.Matomiejsce
zwłaszczawtedy,gdypytaniafilozoficznelubteoretycznesąstawiane
wkontekściedyskusjitoczącychsięwokółkonkretnych,ważnychkwestii
publicznych.Autorzyjednejzksiążekpoświęconychwykładnikonstytucji
podkreślają,żenwspółczesnesporyoaborcję,akcjęafirmatywną,modlitwę
wszkołach,granicewolnościsłowa(hatespeech)iinnepodobneproblemy
wywołałypoważnądebatęspołecznąwokółkwestii,jakkonstytucjaUSA
powinnabyćinterpretowana.TesporywrazzezmianamiwskładzieSądu
13Podobnepytaniastawianesąm.in.wpracyR.Posta(red.),LawandtheOrderof
Culture,Berkeley1991,http://ark.cdlib.org/ark:/13030/ft9q2nb693/[3.07.2014].
14Wtymsensiepytanie,njakinterpretowaćkonstytucję”,przeplatasięzpytaniem,
nktojąinterpretuje”.Por.S.A.Barber,J.E.Fleming,ConstitutionalInterpretation:TheBasic
Questions,NewYork2007,s.xiv.Sątogłówniepytaniaofilozoficzne,religijneipolityczne
poglądysędziów.
15Ciekawąanalizęsposobówujmowaniarelacjimiędzytekstemprawnym(tekstem
konstytucji)ajegoznaczeniemprzedstawiaM.Matczakwpracy:Dwupoziomowośćjęzyka
prawnegowderywacyjnejkoncepcjiwykładniprawaijejznaczeniedlawspółczesnychspo-
rówwanglosaskiejteoriiinterpretacjiprawniczej(w:)A.Choduń,S.Czepita(red.),Wpo-
szukiwaniudobrawspólnego.KsięgajubileuszowaProfesoraMaciejaZielińskiego,Szczecin
2010,s.129in.
13
