Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
WSTĘP
LiczneopracowaniadotycząwyludnianiapółnocnejSzwecji.Większość
prowadzonychtambadańbazowałonamodelachmigracyjnychT.Ha
"gerstranda
[1957].Autoramicennejpublikacji,wktórejwskazanorozmiaryubytkuza-
ludnieniaiokreślonojegoskutki,sąM.G.Engstro
"miN.W.Sahlberg[1973].
RównieżnapołudniuEuropy,weWłoszech,powstałyopracowaniadotyczące
rozmiarówdepopulacjiorazjejskutkówgospodarczych[Pescatore1962].
Niemieckiepraceowyludnianiudotyczyływschodniejczęścikraju,gdzie
wyludnianierozpoczęłosięjużwdrugiejpołowieXIXwieku.Zjawiskotzw.
Ostflucht
scharakteryzowali:W.Wolz[1930],G.Aubin[1933],H.Rogmann
[1938].Autoremobszernegoopracowaniadotyczącego
Ostflucht
byłB.Gleitze
[1957].WNiemczechK.Haushoferforsowałteorię
Lebensraumu(
przestrzeniży-
ciowejnarodu);zakładał,żeskutkiemprzeludnieniakrajujestniemieckaekspan-
sjanaWschód,będącakoniecznościąbiologiczną[Jagielski1977].Specjaliści
niemieccyuczestniczylitakżewprojektachdotyczącychbadańdepopulacjiwAl-
pach.WyludnianieobszarówwiejskichwAlpachrozpoczęłosięjużwXVIIIwie-
ku.Początkowodochodziłodowyludnianiapodwpływemczynnikównaturalnych
(powodzi,lawin,niekorzystnychwarunkówklimatycznychiglebowych),następ-
niegłównymuwarunkowaniemubytkuzaludnieniawAlpachbyłamałaren-
townośćmiejscowegorolnictwa[
DepopulacjaAlp
1930].
WEuropieŚrodkowejpublikacjedotycząceprocesówdepopulacyjnych
powstawaływróżnychkrajach.WCzechachiSłowacji(Czechosłowacji)zasób
dokładnychmateriałówstatystycznychod1850rokupozwoliłnaprzeprowadzenie
szczegółowychbadań.Pierwszeznich,dotyczącewyludnianiaobszarówwiejskich,
przeprowadzonojużwlatach30.[Pohl1932].Późniejprowadzonokolejne
badania,m.in.V.Ha
"ufler[1970]orazP.Mariot[1984].Procesydepopulacyjnena
Węgrzech,którerozpoczęłysięwlatach70.XXwiekuopisaliP.BeluszkyiT.Sikos
[1982].WpracachjugosłowiańskichprzedstawionowyludnianiewSerbii[Spa-
sovski1981].OdepopulacjiobszarówwiejskichwJugosławiipisałJ.Titl[1965].
DepopulacjęwsiwRumuniischarakteryzowałI.Sandru[1972],awBułgarii
-N.Miczew[1980].
WPolscepierwszewzmiankiodepopulacjiprzedstawiliJ.Buzek[1915]
iE.Grabowski[1916].PisalinatentematrównieżW.Wakar[1932],S.Fogel-
son[1937],K.Sokołowski[1961],M.Pohoski[1963]iM.Latuch[1976].
NaszczególnąuwagęzasługujeopracowanieP.Eberhardta,
Regionywyludniające
sięwPolsce
[1989],zawierającecharakterystykęwyludnianiawwydzielonych
regionach.
Badaniaprocesówwyludnianiawróżnychczęściachświatapozwalająna
ustaleniefazprzebiegutegoprocesu.Wpierwszymetapiedepopulacjaujawniasię
wskalilokalnej,naobszarachonajmniejkorzystnychwarunkach(środowisko-
wychlubgospodarczych).Dowyludnianiamożedochodzićzarównowwyniku
połączeniadwóchniekorzystnychzmiennych(ruchunaturalnegoiwędrówkowe-
go),lubprzydominacjitylkojednejcechy.Wkolejnymetapiezwiększasięobszar
podlegającywyludnianiu.Enklawamiwzrostuzaludnieniasąwielofunkcyjnemia-
sta,występującewpobliżuośrodkówpełniącychjednąfunkcję(przemysł,rol-
nictwobądźusługi).
