Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
60
Wyższewykształceniearynekpracy.Studiummetodologiczno-empiryczne
Dopełnieniedefinicjistanowiąimplikacjebadawcze,któremożnapotraktować
jakopodstawęiDobszarwspólny”-zarównowDbadaniachpracodawców”,jak
iwpozostałychprojektach.Itak,podajączaSzczepańskim,dokluczowychza-
łożeńnależyzaliczyćnastępującekwestie:
a)pracatoświadome,planowe,ukierunkowanenaceldziałanie;
b)celemwykonywaniapracyjestzaspokojenieróżnegorodzajupotrzeb
(np.:biologicznych,kulturalnych,ekonomicznych);
c)pracaposiadaspołecznycharakter-jejcele,środki,metodyirealiza-
cjawywierająwpływnadążenia,postawy,interesyorazdziałaniainnychludzi;
wykonywaniepracywymagawspółpracyikierowania,aróżnejejrodzajemają
zaspokajaćpotrzeby,podlegająkontroliiregulacjispołecznej;
d)metodyiśrodkirealizacjicelówpracywyznaczaneprzezstrukturę
ikulturęgrup,doktórychnależypracownik;
e)znaczeniepracyjestzwiązanezzaspokajaniemdoniosłych,ważnychdla
społeczeństwapotrzeb(wtymwyróżnianiasię,uznania,władzyczypomocy);
f)rodzajpracydecydujeopozycjipracownikawstrukturzespołecznej
(Szczepański1961:172-173).
Wbadaniachsferypracy,gdyprzedmiotemjejcechy,funkcje,warunki,
zazwyczajwystępujepowiązaniezkategoriąDpracyzawodowej”
.Termintenjest
niełatwydookreślenia,awodniesieniudosytuacjiwspółczesnegorynkupracy,
przemianspołecznegopodziałupracy,formzatrudnianiaiwymagańkwalifika-
cyjnych,równieżjestcorazmniejadekwatny.Problemydefinicyjnewynikają
ztrudnościokreśleniasamegopojęciazawodu,dokonaniaspecyfikacjiposzcze-
gólnychzajęćiichsklasyfikowania,charakterystykiprzedmiotuiimplikacjiwpo-
stacitreściiaspektówwykonawczychzawoduwstosunkudostanowiskpracy.
Występujewielośćiniejednorodnośćzadań,oczymdecydujezarównosubstan-
tywnaiorganizacyjnazłożonośćpracy,branżaiszerokorozumianemiejscepracy
(obszar,umiejscowienienadanychrynkach,typzakładupracy,warunki).Jeszcze
większetrudnościdotycządefiniowaniapojęciaDpracyzawodowej”
.Pomimo
zastrzeżeń,użyteczneokazujesięodwołaniedodefinicjizawodu,który-także
zaJanemSzczepańskim-jesttuwyjaśnianyjako:
[...]systemczynnościwewnętrzniespójny,opartynaokreślonejwiedzyiumiejętnościach,
skierowanynawytworzeniepewnegoprzedmiotuczyusługzaspokajającychpotrzeby(szeroko
pojęte);czynnościczypracewykonywaneprzezpracownikasystematycznielubtrwale;wy-
konanietychczynnościjestpodstawąekonomicznegobytupracownika[...]orazpodstawąjego
prestiżuipozycjispołecznej(Szczepański1965:16).
Wliteraturzewskazywanozazwyczaj,żemechanizmytworzeniazawodów
posiadająswoistądynamikę,wiążąsięzpowstawaniemnowychspecjalności,
różnicowaniemczynnościzawodowychorazsposobówichtreściowegoczy