Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prowokacjakulturowa.Pomiędzysztukąaaktywizmem
23
tronicznatechnikazakłócaniasygnałówradiowychstosowanawcelach
politycznychbądźwojskowych1.JakwyjaśniaMarkDery
,autorpierwsze-
goważnegoesejunatematprowokacjikulturowej,CultureJamming:Hack-
ing,SlashingandSnipingintheEmpireofSigns,opublikowanegow1993roku,
występującewangielskiejnazwiesłowojammingzostałozaczerpniętezję-
zykaslangowegoużytkownikowCBradiaioznaczanielegalneprzerywa-
nieprogramówradiowychlubrozmówinnychużytkownikówzapomocą
brzydkichnieartykułowanychdźwięków
,obscenyczyabsurdalnychwtrą-
ceń2.
Porazpierwszywyrażenienprowokacjakulturowa”zostałoużyte
przezgrupęNegativelandwnagraniuJamcon‘84.Jedenzczłonkówzespo-
łuoprowokacjikulturowejmówiłwnastępującysposób:
Gdyrośnieświadomośćtego,jakśrodowiskomedialne,wktórymsięznajdujemy
,
oddziałujeikierujenaszymwewnętrznymżyciem,niektórzysiętemuopierają.[...]
Umiejętnieprzerobionybillboard[...]skłaniaodbiorcędozastanowieniasięnad
pierwotnąstrategiąkorporacyjną.Dlaprowokatorakulturystudiemjestcały
świat3.
Faktycznie,prowokacjakulturowajestnajszerzejznanazdziałańpo-
legającychnaparodiowaniu,przerabianiureklamczyinnychprzekazów
korporacyjnych.Wdefinicjachczęstopodkreślasięjejantykapitalistyczny
iantykonsumpcyjnycharakter.NaprzykładJayM.Handelmanpostrzega
prowokacjękulturowąjakodziałaniewymierzonewnnieustannynatłok
kapitalistycznych,samoodnawiającychsięprzekazówrozpowszechnio-
nychprzezmedia4.ZkolejJoshuaD.Atkinsonstwierdza,żeprowokacja
kulturowaopierasięnaideioporuprzeciwkodominującejideologiikon-
1Zob.V
.Carducci,Prowokacjakulturowa.Perspektywasocjologiczna,tłum.K.Sosnow-
ska,P
.Zańko,nKwartalnikPedagogiczny”2010,nr4,s.58.
2M.Dery
,CultureJamming:Hacking,SlashingandSnipingintheEmpireofSigns,do-
stępnyna:http://www.markdery.com/archives/books/culture_jamming/#000005#more
(2września2010).Wartododać,żefragmentytekstuDery’egozostałyprzetłumaczone
najęzykpolskiiopublikowanenałamachnMagazynuSztuki”wnr29z2004roku.
Wpracykorzystamzwłasnegotłumaczeniaeseju.
3Cyt.zaM.Dery
,op.cit.
4J.M.Handelman,CultureJamming:ExpandingtheApplicationoftheCriticalResearch
Project,nAdvancesinConsumerResearch”1999,nr26,s.399.
