Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prowokacjakulturowa.Pomiędzysztukąaaktywizmem
25
kulturypodobniejakpartyzancisemiologiczninwprowadzajązakłócenie
dosygnałuwmomencie,gdyprzebywaondrogęodnadawcydoodbiorcy
,
zachęcającdoosobliwych,niezamierzonychinterpretacji[ł]nadająre-
klamom,informacjomiinnymwytworommedialnymsubwersywnezna-
czenie.Jednocześnieodcyfrowujątewytwory
,tymsamymsprawiając,że
ichsiłaoddziaływaniazostajeprzezwyciężona”10.WspomnianaprzezDe-
ry’egosubwersjawydajesięznakiemrozpoznawczymdziałańprowokato-
rówkultury
.ŁukaszRondudawksiążcedotyczącejstrategiisubwersyw-
nychwsztukachmedialnychdefiniujesubwersję–zwracającuwagęna
technicznyikrytycznysenstegoterminu–wnastępującysposób:
Zjednejstrony[subwersja–przyp.PZ]zawierawsobiebardzontechniczny”wy-
miar,konotującywręcznfizyczne”operacjenajakimśprzedmiocie,operacjenkryty-
ki”przedmiotu,operacjenwywrócenia”,ntransformacji”,anawetndestrukcji”ja-
kiegośngotowego”materiałunzawłaszczonego”wobszardziałańsubwersywnych.
Subwersjawtymznaczeniumożebyćrozumianajakopewnametodologiaczyteż
strategiakonstrukcjidziełaartystycznego,któraopartajestnamontażowejoperacji
dekontekstualizacjiirekontekstualizacjingotowych”materiałówwizualnych(ob-
razów)przejętychzesferysztukiiinnychformkulturywizualnej.Zdrugiejstrony
terminnsubwersywny”,wszerszymibardziejpowszechnymznaczeniu,konotuje
rodzajpewnejpostawykrytycznej(zazwyczajwzględemkulturydominującej).Jest
tojednakżestanowiskoformułująceswójprotestzwewnątrzkrytykowanejrzeczy-
wistości,zpozycjiuwikłaniawnią,anieznprojektowanej”pozycjizewnętrznej11.
AgataSkórzyńska,rozwijająctędefinicję,konstatuje,żesubwersja
wwymiarzetechnicznymodnosisiędoróżnegorodzajutechnik,które
umożliwiająprzetworzenieistniejącegomateriałuwizualnegoisoniczne-
go(np.kolaż,fotomontaż,montaż).Wdrugimznaczeniusubwersjęwy-
znaczająspołeczno-politycznepostulatysztukiawangardowejineoawan-
gardowej:począwszyoddadaizmu,surrealizmu,konstruktywizmu,przez
sytuacjonistycznedétournement,postmodernistycznypostulatdzieła
otwartego,skończywszynaideologiiopensource/freesoftwareartykułowa-
nejwsztuceinternetu12.
10M.Dery
,op.cit.
11Ł.Ronduda,Strategiesubwersywnewsztukachmedialnych,Rabid,Kraków
2006,s.9.
12Por.A.Skórzyńska,Subwersjemiejskie.Niewyraźnekulturyoporu,nKulturaWspół-
czesna”2010,nr2,s.53.
