Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zmianyzachodzącewrozwojuosobniczymmożnaująćwkilkuróżnych
wymiarach(aspektach):
zfizycznym(cechymorfologiczne,budowaiwymiaryciała);
zruchowym(funkcja,motoryka);
zpsychicznym(kształtowaniecechosobowości);
zspołecznym(funkcjonowaniewgrupie,rodzinie,szkoleitp.).
Każdazwymienionychsferrozwojuosobniczegokształtujesięindywidual-
niewobrębiegatunkuiróżniewczasie.
Rozwójpsychospołecznynajczęściejnienadążazarozwojembiologicznym,
którykończysięzwykleok.20.rż.
Auksologiajestdyscypliną,którascaliłaproblematykęrozwojubiologiczne-
go,psychicznegoispołecznego,traktującdzieckojakocałośćbiopsychospo-
łeczną.
Rozwójfizycznyanalizujesięzwyklewprocesach:
zwzrastania,czylizwiększaniawymiarówimasyciała;
zróżnicowania,czylispecjalizacjinarządowejitkankowej;
zdojrzewania,czylifunkcjonalnejintegracjimiędzynarządowej.
Dynamikarozwojuontogenetycznegoczłowiekapodlegaogólnymzasadom
stadialności(etapowości),jednaktorrozwojubiologicznegojednostkijestindy-
widualniezróżnicowany.Zasadnicząrolęspełniażywienieiruch.Sątoniekwe-
stionowanebiologiczneatrybutyżyciairozwoju.
Badanianadrozwojemfizycznymmożnaująćw2kategoriach:
zbadańprzekrojowych,oceniającychpoziomrozwoju;
zbadańdługofalowych(ciągłych,longitudinalnych).
Wrozwojuosobniczymczłowiekawyróżniasię2główneokresyrozwojo-
we:
zprenatalny(38–42tyg.życiapłodowego,średnio280dni);
zpostnatalnyznastępującymipodokresami:
z
noworodkowym(pierwsze28dniżycia);
z
niemowlęcym(1rż.);
z
wczesnegodzieciństwa(poniemowlęcym,2–3rż.);
z
z
przedszkolnym(4–6rż.);
szkolnym(7–15rż.):
a)fazaobojętnopłciowa(udziewczątdo8rż.,uchłopcówdo9rż.);
b)fazadojrzewaniapłciowego(8/9–15/17rż.);
z
z
młodzieńczym(16–20rż.);
dojrzałości(20/25–40/50rż.);
z
starzeniasię(od40/50rż.,indywidualniezróżnicowanym).
24
