Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
–dzieckozaczynaspostrzegaćregułypostępowaniajakoumowneisłużące
określonymcelom.
Wtymokresieuczuciadziecisąnadalsilniezwiązanezrodzicamiizdo-
mem,atakżewcorazwiększymstopniudotycząszkołyorazrówieśników.
Zwiększasiękontroladzieckanaduczuciami,stająsięonebardziejstabilne
orazadekwatnedosytuacji.Dziecinawiązująlicznespołecznerelacje,wtym
przyjaźnie.Pojawiająsięobszarynowychdziałań,doktórychm.in.należągry
komputerowe,aniecopóźniejtakżeinternet.
Indywidualnedoświadczeniadzieckautrwalajątakiebądźinneprzekonania
codowłasnejosoby,którestanowiąpodstawęcorazwyraźniejzarysowujących
sięindywidualnychcechjegoosobowości.
Adolescencja
Okresmłodości,nazywanyadolescencją(łac.adolescere–wzrastaniekudoj-
rzałości),rozpoczynasiępo10–12rż.itrwadook.18–20rż.Jesttoczasinten-
sywnychprzemian,którezdzieciństwaprowadząkudorosłości.Dzielisięna
dojrzewanie(dook.16rż.),kiedydominującąrolęodgrywająprocesyhormo-
nalnezmierzającekudojrzałościpłciowej,orazdorastanie,wktórymgłównie
wzrastająkompetencjespołeczneorazdojrzewaosobowość.
Wokresiedojrzewaniazmianywbudowieiczynnościachciała(różnewza-
leżnościodpłci)przyczyniająsiędozmianwobraziewłasnejosoby,cowpły-
wanasamoocenęorazzachowanie.Wtymokresiezachodząniezwykleważne
przemianywzakresieczynnościpoznawczych.Wporównaniuzokresemdzie-
ciństwaspostrzeżeniasądokładniejsze,aprzytymwielostronneiukierunkowa-
ne.Rozwijasięuwagadowolna,apamięćstajesiębardziejlogiczna.Najwięk-
szezmianyzachodząwzakresierozwiązywaniaproblemów,rozumieniasiebie
orazinnychludzi,cowiążesięzrozwojemabstrakcyjnegomyślenia.Wwyniku
tychzmianrozwijasięmyśleniekrytyczne,cowpowiązaniuzcharakterystycz-
nądlategookresulabilnościąemocjiprowadzidoczęstychkonfliktówzoto-
czeniem.
Przejściedookresudorastaniabywaniemalniezauważalne.Dorastającyco-
razgłębiejrozumiejąproblemy,dostrzegająróżnemożliwościichrozwiązywa-
nia,poszukująracjonalnychwyjaśnieńistawiająpytania.Zaczynająteżposłu-
giwaćsięironią,parodiąimetaforą.Istotnezmianydotycząrównieżrozwoju
języka.Chodzinietylkoozwiększeniezasobusłownictwaorazwzbogacenie
strukturgramatycznych,alerównieżposzerzenieodcieniznaczeniowychsłów.
Młodzieżrozumiemetaforyisymbolicznysenswypowiedzi,cosprzyjamło-
dzieńczejtwórczościorazuczestniczeniuwżyciukulturalnym.
Dorastającamłodzieżcorazwięcejczasuspędzawtowarzystwierówieśni-
ków,oczekującodnichnietylkowspólnychrozrywek,aletakżewymianymy-
śliiwspólnychdziałań;tworząsięwówczasprzyjaźnie.Całyokresadolescencji
59
