Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2•Zarządzanie–naukaipraktyka
Funkcjetemożnadostrzecm.in.wzakładachopiekizdrowotnej,gdzieposzcze-
gólnepionyorganizacyjnepodlegajączłonkomdyrekcji(dyrektorowids.lecznictwa,
dyrektorowiadministracyjnemu,naczelnejpielęgniarce).
GłównypunktzainteresowańH.Fayolastanowiłyjednakczynnościadministra-
cyjne,którenazwanezostałyfunkcjamikierowniczymilubfunkcjamizarządzania.
Wśródnichmożnawyróżnić(J.Kurnal,1992):
1.
Przewidywanie,czyliprojektowanieprzyszłościiustalaniedostosowanegodo
niejplanudziałania(np.pielęgniarkaoddziałowaplanujezadaniadowyko-
naniaprzezpodległychpracowników,doskonaleniepracowników,wprowa-
dzanienowychmetodpracyczyzmianyorganizacyjnenastanowiskupracy).
2.
Organizowanie,toznaczytworzeniewarunkówmaterialnychiorganizacyj-
nychdorealizacjizaplanowanychzadań(np.pielęgniarkaoddziałowazapew-
niazabezpieczeniewyposażeniastanowiskapracywsprzętiśrodki
niezbędnedorealizacjizadań,przydzielapielęgniarkomodcinkowymiin-
nympodległymsobiepracownikomzadaniadowykonania).
3.
Rozkazywanie,czylioddziaływanienapracowników(np.pielęgniarkaod-
działowawydajepoleceniasłużboweswoimpodwładnym).
4.
Koordynowanie,łączenie,jednoczenieiharmonizowaniewszystkichdziałań
zmierzającychdorealizacjizadania.
5.
Kontrolowanie,czyliczuwanienadrealizacjązadańzgodniezplanemizasa-
dami.
NapodstawieswoichwieloletnichbadańiobserwacjiH.Fayolustalił,żerealiza-
cjaczynnościwprzedsiębiorstwiewymagaodkierownikówspecjalnychuzdolnień,
aichrodzajiproporcjezależąodmiejscawhierarchiiorganizacji.DorobekH.Fayo-
lanadalwykorzystywanyjestwewspółczesnymzarządzaniuorganizacjami.
Zagadnieniamiadministrowaniaworganizacjizajmowałsięrównieżniemiecki
socjolog,ekonomistaimetodolognaukspołecznych–M.Weber.Jestonautorem
koncepcjizwanejczęstomodeleminstytucjibiurokratycznejlubweberowskimmo-
delemorganizacji.Wmodelutymbiurokracjastanowiporządekspołecznywinsty-
tucji,którajestnastawionanabezosobowość,efektywnośćipewnośćfunkcjonowa-
nia.Jesttonietylkoidealnyrodzajinstytucji,alerównieżsposóbsprawowania
władzyorganizacyjnej,która,zdaniemM.Webera,możemiećcharakter(A.K.Ko-
Źmiński,W.Piotrowski,2002,s.653):
1.
Władzycharyzmatycznej,opartejnaprzekonaniupodwładnychonadzwy-
czajnych,szczególnychcechachprzywódcy.
2.
Władzytradycjonalnej(tradycyjna),któraopierasięnawierzewtrwałość
porządkuopartegonatradycji,statusachspołecznychczyutrwalonychzwy-
czajach(np.dziedziczeniewładzy).
3.
Władzyracjonalnej,opartejnausankcjonowanychprawemprocedurach,wy-
borachipowołaniudopełnieniafunkcjikierowniczej.Tentypwładzy,zda-
niemM.Webera,jestnajlepszyiprowadzidosukcesuinstytucji.
Jednakwpraktyceniematakiejinstytucji,wktórejniewystępowałybyniespraw-
ności.Zjawiskotonazywanejestbiurokratyzmemipoleganatym,żeimbardziej
instytucjapodobnajestdomodeluweberowskiego,tymwięcejwystępujewniejnie-
sprawności.Najczęstszeprzyczynytakiegostanuto:
1.
Przeformalizowanieinstytucji,czyliwprowadzeniezbytdużejliczbyszcze-
gółowychprzepisów,którychstosowaniepowiązanejestsilniezsankcjami.
41
