Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2•Zarządzanie–naukaipraktyka
Tesatyrycznezasadyiprawanieumniejszająznaczeniakierunkuadministra-
cyjnegodlarozwojuwspółczesnegozarządzania.Świadcząraczejopoczuciuhumo-
rutwórcównaukizarządzaniaidostrzeganiuwystępującychwniejbłędów.
Naukowezarządzanieipodejścieadministracyjnezyskałypopularnośćdzięki
prostymregułomorazwskazówkomdotyczącymsposobudziałaniaizarządzania
podwładnymi,sformułowanymdlapracownikówtechnicznych,urzędników.Oba
nurtyuzupełniałysięnawzajem,niemniejjednakposiadałypewneograniczeniaza-
stosowaniawpraktycezarządzania.
Behawioralnepodejściedozarzldzania.Pomimopopularnościklasycznego
kierunkuwzarządzaniuwśródpraktykówiteoretykówzarządzania,zwracanouwa-
gęnapomijanieznaczeniaczłowiekajakojednostkipsychospołecznejwprocesie
funkcjonowaniaorganizacji.Wzwiązkuztakimispostrzeżeniamirozwijałsiękolej-
nykierunekwteoriiipraktycezarządzania–nazywanypodejściembehawioralnym
lubszkołąstosunkówmiędzyludzkich(humanrealtion).Podejściebehawioralne
wywodziłosięm.in.zpsychologiiprzemysłowej,areprezentowanebyłoprzezD.Mc
Gregora,E.Mayo,M.Parker-Follett,A.Maslowa.Zapoczątkowanewkońculat20.
XXw.,najsilniejrozwinęłosiępozakończeniudrugiejwojnyświatowej.Możnaje
opisaćwsposóbnastępujący(A.K.KoŹmiński,W.Piotrowski,2002,s.691-692).
Podstawoweproblemywprocesiepracydostrzeganeprzezprzedstawicielitegopo-
dejściatogłównie:niskawydajnośćindywidualna,konflikty,sabotowaniepoleceń
zwierzchników,nadmiernapłynnośćkadr,nadmiernaabsencjawpracy,wzrostnie-
zadowoleniapracowników.Przyczynpowstawaniawymienionychsytuacjiupatry-
walioniwnieuwzględnianiupotrzebpsychospołecznychpracownikóworazzwal-
czaniuprzezkierownictwogrupnieformalnychwśródpracowników.Rozwiązanie
problemówpowinnopolegaćnadążeniudoosiągnięciaakceptacjicelóworganizacji
przezgrupynieformalneorazwykorzystaniuwpływugrupnieformalnychdlapod-
niesieniasprawnościzarządzaniaiwzrostuwydajności.Natomiastsposobemich
unikaniapowinnabyćmodyfikacjapostawkierownictwa,rozwójdziałalnościsocja-
lnej,stosowaniesocjotechnik.
Istotneznaczeniewrozwojupodejściabehawioralnegodozarządzaniaprzypisuje
sięA.MaslowowiiD.McGregorowi.Pierwszyznichw1943rokuzaproponowałte-
orięwskazującą,żeczłowiekmotywowanyjestprzezsystemzhierarchizowanych
potrzeb.BodŹcemająceznaczeniewmotywowaniuludzidodziałaniamogąmieć
charakterfinansowyorazniefinansowy(społecznaakceptacja).TeoriaA.Maslowa
stanowidodziśpodstawękoncepcjimotywowaniapracowników.
1
NatomiastD.McGregor,Amerykanin,zaprezentowałTeorieXiY,odzwiercied-
lająceskrajnepoglądymenedżerównakierowaniepracownikami(R.W.Griffin,
2001).TeoriaXjestnegatywnympoglądemnatematpracownikówiwywodzisię
znaukowegozarządzania,natomiastTeoriaYzbliżonajestdopodejściateoriisto-
sunkówmiędzyludzkich(tab.3).
ZespółpracującypodkierunkiemE.Mayowyjaśniałrelacjewgrupachformal-
nychinieformalnychorganizacjiiichwpływnawydajnośćiskutecznośćdziałań
pracowników,aobserwacjeposłużyłydostworzeniapodstawkierunkuHhumanre-
1
WięcejwiadomościoteoriiMaslowazamieszczonowpodręcznikudlastudiówlicencjackichpt.
HPodstawyorganizacjipracypielęgniarskiej”,podred.A.Ksykiewicz-Dorota,wrozdz.3,pt.HKie-
rowaniewpielęgniarstwie”
43
