Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zrefleksjinadpojęciemicharakteremzasadprawa
41
zauważaZ.Pulka,wnauceprawaijudykaturzeprzyjmujesię,żewtymostatnimprzy-
padkuprzynadaniuprawnejmocywiążącejdanejzasadzie(np.zasadziedobradziecka)
decydująceznaczeniemabezspornestanowiskodoktrynyiorzecznictwa,powiązane
zbrakiemprzepisuwykluczającegouznaniezasadyzaobowiązującą56.
Technikaopracowywaniatekstówprawnychstatuującychzasadyprawasprawia,że
wielokroćniejestłatwoodkodowaćwpełninadanąimtreśćnormatywną.Zezrozu-
miałychwzględówmajątuzastosowanieregułyjęzykowe,zwyklejednakniezbędne
jestposłużeniesiędodatkowoinnymiregułamiwykładni,główniesystemowej,celo-
wościowejifunkcjonalnej57.Przyodkrywaniutreścizasadcennejestniekiedysięgnięcie
doaksjologiipozaprawnej(m.in.dowartościetycznychczyekonomicznych),wtym
doniosłejprawniewprzypadkunp.klauzulgeneralnych58.
Zasadyprawa-mniejczybardziejstabilne,staleposzerzająceswójkatalog-nietworzą
jednorodnejkategorii.Wewcześniejszychrozważaniachnawiązywałamdokilkuich
podgrup.RozbudowanątypologięzasadprawazaproponowałZ.Ziemski59.Warto
jednakzwrócićtuuwagęnaniektóregrupyzasaddobrzeobrazującegłębiętego,co
kryjewsobieterminnzasadaprawa”.Godneprzywołania,zewzględunazasięgod-
działywania,sązasadyoponadkrajowymbądźkrajowymzasięguobowiązywania.Za-
sadyprawamogąodnosićsiędowzględniecałegosystemuprawaiprzewidzianych
wniminstytucji(niektóreznichzaliczanesądozasaduniwersalnych60,zwłaszczaza-
sadykonstytucyjne)bądźteżdotyczyćtylkojegoczęści(np.jednejlubkilkugałęzi
prawa,działudanejdyscyplinyprawa,aktuprawnegoczyinstytucjiprawnej).W.Da-
widowiczwyróżniłzasadyczęścisystemuprawa,któreodpowiadajązasadomcałego
systemuprawa,orazzasadyczęścisystemuprawa,któreniepozostająwbezpośrednim
związkuzżadnąodpowiedniązasadącałościsystemuprawa61.Zasadyprawa-proste
albozłożone-wyrażanesąwniejednakowysposóbikryjąwsobieodmiennetreści
(np.dotycząinnegoprzedmiotunakazulubzakazu,chroniąodmiennewartości).Mogą
tobyćzasadyexpressisverbistaknazwanewaktachprawa,mogątobyćrównieżzasady
wyprowadzanezprzepisówprawa,alenazwanezasadamim.in.przezprzedstawicieli
doktrynyprawa(np.zasadyrejestracjiaktówstanucywilnegowyszczególnioneprzez
56Z.Pulka,Podstawyprawa...,s.50.Por.L.Leszczyński,G.Maroń,Zasadyprawaigeneralne
klauzule...,s.148.
57PodobnieL.Leszczyński,G.Maroń,Pojęcieitreśćzasadprawa...,s.83-84.
58Szerzej,L.Leszczyński,G.Maroń,Pojęcieitreśćzasadprawa...,s.84.
59K.Ziemski,Zasadyogólneprawa...,s.57in.
60Np.Z.Pulka,Podstawyprawa...,s.45.TakteżL.Morawski,Wstępdoprawoznawstwa,s.64.Dozasad
uniwersalnychE.Olejniczak-Szałowskazaliczam.in.nzasadęwyrażonąwformule«prawadodobrej
administracji»przewidzianejwart.41KartyPrawPodstawowychUniiEuropejskiej”-E.Olejniczak-Sza-
łowska,Pojęcie,cechy...,s.118.Wcześniej,gdyKartaniebyłaźródłemobowiązującegoprawa,
A.I.Jackiewicz,piszącoprawiedodobrejadministracji,wskazywałnadwaodnoszącesiędoniegoszczeble
prawodawstwa:pierwszy,wyrażającypewienstandard,konstruującyngeneralnązasadęprawa”(np.art.41
Karty),orazdrugi,konkretyzującytęzasadęwformiebardziejszczegółowychnorm(KodeksDobrej
Administracji)-A.I.Jackiewicz,Prawododobrejadministracjijakostandardeuropejski,Toruń2008,
s.135.
61W.Dawidowicz,Naukaprawa...,s.143.
