Złota moneta za słowo. Bułgarskie bajki i legendy ludowe

Georgi Minczew

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7171-951-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

315

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Złota moneta za słowo. Bułgarskie bajki i legendy ludowe. Red. Minczew, Georgi . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2006, 315 s. ISBN 978-83-7171-951-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Minczew, G.

T1 Złota moneta za słowo. Bułgarskie bajki i legendy ludowe

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2006

SN 978-83-7171-951-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 43403, author = "", editor = "Minczew, Georgi", title = "Złota moneta za słowo. Bułgarskie bajki i legendy ludowe", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2006", address = "Łódź", isbn = "978-83-7171-951-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Minczew, Georgi

TI - Złota moneta za słowo. Bułgarskie bajki i legendy ludowe

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2006

SN - 978-83-7171-951-6

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Minczew, Georgi. Złota moneta za słowo. Bułgarskie bajki i legendy ludowe [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2006 [dostęp: 31 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/zlota-moneta-za-slowo-bulgarskie-bajki-i-legendy-ludowe-georgi-minczew-43403.

bajki, folklor, folklorystyka, baśnie, legendy, folklor bałkański, wierzenia bałkańskie

Antologia tekstów wcześniej niepublikowanych, utwory o różnym profilu gatunkowym (bajka, legenda, podanie). Bogate źródło o folklorze bułgarskim.

Bułgarska proza folklorystyczna jako podsystem całej kultury ludowej jest złożonym konglomer...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7171-951-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

315

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bułgarskie bajki i legendy ludowe – między uniwersalną a regionalną wizją świata (Georgi Minczew)8
I. BAJKI MAGICZNE34
1. Trzej bracia i złote jabłko34
2. Jak najmłodszy brat przechytrzył smoka39
3. Junak z cudownym nożem42
4. O czterdziestu carewiczach44
5. Żywa woda49
6. Тrzy siostry i wielkolud ludożerca52
7. Siostra-ludojadka57
8. Owczarz i samodiwa59
9. Poślubiona człowiekowi-psu60
10. Dziewczyna i psiogłowi61
11. O kobiecie, która jadła trupy i zamieniła swego męża w psa62
12. Zamiana kobiety w brybniaczkę64
13. Spotkanie z kościotrupem66
14. O mamnikach67
15. Jak skrzydlate dziecko umarło od uroków68
16. Uczeń diabła68
17. Chłopiec, który nie wiedział, co to strach71
18. Chrześniak Świętego Archanioła74
19. Złoty chłopiec78
20. O chłopcu i ślepym starcu80
21. Niewiasta-juda82
22. Carski syn i trzy siostry samodiwy83
23. Owczarz-grajek i judy86
24. O człowieku, który zamienił się w bociana87
25. Braciszek-jelonek88
26. Nienarodzone dziewczę92
27. Gororoden i orisnice99
28. Pasierbica i samodiwy we młynie102
29. Kopciuszek104
30. Złote dziewczę106
31. Jak judy wyjawiły, ile jest jezior i szczytów w górach Pirin109
32. Złota moneta za słowo110
33. O carze, który chciał pojąć własną córkę za żonę114
34. Czarodziejskie woły116
35. Lisica i Turan118
36. Trzej bracia i złoty ptak121
37. Dar węża128
38. Kij-samobij129
39. Język zwierząt132
40. Tomcio Paluch albo o wilku, co utopił się w Maricy133
41. Caryca Genowefa135
42. Piękne dziewczę i trzej bracia140
43. Kulawy kogucik142
44. Trzej bracia i Pan Bóg144
45. Co orisnice przepowiedzą, to się stanie148
II. BAJKI ZWIERZĘCE149
46. O dziadku, rybie i lisicy149
47. Podział plonów150
48. Kos i lisica151
49. Jak domowe zwierzęta przepędziły zbójców152
50. Pop, niedźwiedź i lis154
51. Głupi wilk157
52. Lis-sędzia158
53. Najsilniejszy jest człowiek160
54. Kozucha Kłamczucha161
55. Kozioł162
56. Baba Żaba i Rak Nieborak167
57. Nieposłuszny niedźwiadek169
III. BAJKI NOWELISTYCZNE I ANEGDOTY171
58. Leniwej niewieście – zimny prysznic171
59. Ofiara na nic się zdała172
60. Niedola173
61. Roztropna dziewczyna174
62. Popie prosię i hodża175
63. Jak owczarz został igumenem176
64. Kiedy lepiej cierpieć – za młodu czy na stare lata178
65. Ludzkie losy182
66. Złodziej nad złodzieje184
67. Dlaczego nie zabija się starych ludzi189
68. Stara to prawda: nad własne dziecko nie ma piękniejszego191
69. Brat brata nie żywi, ale ciężko temu, kto go nie ma191
70. Pastuszek i grusza193
71. Przechytrzony hodża196
72. Owczarz nowożeniec197
IV. LEGENDY I PODANIA LUDOWE199
73. O jeżu199
74. Zaślubiny Słońca200
75. Przyciemnienie Księżyca200
76. Jak Bóg i diabeł tworzyli świat201
77. Bóg uczy się od diabła, jak zmniejszyć ziemię203
78. Dlaczego miód jest słodki203
79. Diabeł dziurawi ciało człowieka204
80. Choroby i lecznicze zioła205
81. Wino i rakija205
82. Adam nadaje imiona zwierzętom206
83. Kobieta jest z diablego ogona208
84. Pies i wilk209
85. Kukułka i puchacz209
86. Jaskółka210
87. Bocian211
88. Skąd się wzięły myszy i koty211
89. Skąd się wzięła kościana żaba, czyli żółw213
90. Łasica213
91. O Świętym Janie Złotoustym (Samo spojrzenie nie wystarczy)214
92. Człowiek, wół, pies i małpa albo ludzki żywot214
93. Kto i ile żyje216
94. Jak Bóg obdzielił różne narody218
95. Jak Kain pochował swojego brata Abla220
96. O olbrzymach223
97. O trzech rodach ludzkich, stworzonych przez Boga224
98. Potop224
99. Stary Noe i jego trzy córki225
100. Abraham jest święty, ale jego syn – bardziej227
101. Skruszony grzesznik227
102. Pokuta rozbójnika229
103. O Józefie i jego braciach230
104. Jak król Salomon uchronił się od piekła232
105. Święty Eliasz Gromowładca233
106. O Drzewie Krzyżowym233
107. Bogurodzica błogosławi krowę i przeklina mulicę236
108. Uchowaj Boże, żeby ślepiec przejrzał236
109. Święty Tryfon i Bogurodzica238
110. Święty Tryfon obcina sobie nos239
111. Święty Jerzy zabija smoka239
112. Jak Święty Mikołaj ukarał złodzieja241
113. Jak German został świętym243
114. Luty i Baba Marta244
115. Styczeń, Luty i Baba Marta244
116. Baba Marta pomaga biedakowi245
117. Boża sprawiedliwość247
118. Kobiece rządy248
119. Zwierciadło Pana Boga250
120. Największa grzesznica252
121. Bogobojny owczarz253
122. Wola Boża254
123. O tym, jak król Aleksander odnalazł wodę życia255
124. Jak Królewicz Marko posiadł siłę255
125. Królewicz Marko w przepaści256
126. Jak Królewicz Marko zbierał siły na bitwę z Turkami257
127. Królewicz Marko i car Kostadin walczą z Turkami257
128. O Filipie junaku i Królewiczu Marku258
129. O tym, gdzie jest Królewicz Marko i kiedy powróci260
Wykaz skrótów (Katarzyna Lelewska, Andrzej Kołłątaj)262
Bibliografia (Małgorzata Skowronek)264
Komentarze (Katarzyna Lelewska, Andrzej Kołłątaj, Łukasz Mysielski)269
Słownik istot i pojęć mitycznych oraz bajkowych (Katarzyna Lelewska, Andrzej Kołłątaj, Łukasz Mysielski)286
Słowniczek wyrazów obcych (Małgorzata Skowronek)306
Indeks osób, przedmiotów i motywów charakterystycznych (Małgorzata Skowronek)308

żewiększośćtypówimotywów,charakterystycznychdlatureckichgatunków

narracyjnychspotykasięnietylkowbułgarskichtekstachludowych;sąone

częściątradycjiogólnoeuropejskiej.AutorkiBFPsumienniezaznaczajątypy

zbieżneztureckimizEB,ajednocześniewskazująpodobieństwadotypów

zkataloguAT,któreniemająnicwspólnegoztradycjąorientalną.Mówiąc

słowamiinnegobadacza,teoriazapożyczeń,doprowadzonadoabsurdu,

zamieniaelementogólnoludzkiwklasycznejbajcemagicznejnauproszczoną

wizjędwustronnychstosunkówetnokulturowych

81.Obraztenjestznacznie

bardziejzłożonyizasługujenaspecjalnąuwagę.Byłorzecząnaturalną,że

wokresieniemalpięciusetlatdwanarody,wrogiesobiepodwzględem

religijnymiznajdującesięwrelacji„pan–niewolnik”,zbliżałysiędosiebiena

poziomieżyciacodziennego,anawetnapłaszczyźniejęzykowej.Kontaktyte

pozostawiłyswójśladiwfolklorze.Niemożnateżzapominać,żepierwsze

zapisybajekbułgarskichpochodzązpołowyXIXw.,tj.zkońcadługiegookresu

przymusowejkoegzystencji.Dlategonienależysiędziwić,żewprozieludowej

Bułgarów,SerbówczyGrekówobecnesąpostaciezfolklorutureckiego(Hodża

Nasreddin),żecarazastępujesułtan,abojarawezyr.Nienależyteżdziwić

sięlicznymwtekstachturcyzmom:zapisanewXIXw.bajkibułgarskie

odzwierciedlająówczesnystanpotocznegojęzyka,silniesturcyzowanego.

Mówiącnajogólniej:otwartośćbułgarskiejprozyludowejnawpływytureckie,

orientalnejestfaktem,któremunależynadaćnowysensprzezpryzmat

rozgraniczeniawarstwchronologicznych,nakładającychsięnaarchaicznetypy

imotywy.

Procesotwieraniasięprozyludowejnainnekodykulturowetrwadodziś

ijestzauważanyprzezwspółczesnychzbieraczyibadaczy.Jeszczewdobie

Odrodzeniawewspólnotachtradycyjnychrównocześniezliteraturącerkiewną

zaczynająsięrozprzestrzeniaćbułgarskieitłumaczonezjęzykóweuropejskich

utworyliterackie.Szczególniepopularnesądramaturgiczneopracowania

rozmaitychjarmarcznychopowiastekipowieści.Opublikowanywniniejszym

tomietekstCarycaGenowefajestwistocieludowąreplikąwystawianejprzez

amatorskietrupywcałejBułgariisztukiotymsamymtytule,przełożonej

wIpołowieXIXw.Dziejeniesprawiedliwieosądzonejksiężnej,którawleśnej

jaskinirodzidziecko,opisyjejcierpieniaiszczęśliwegowybawieniadrukowano

teżwoddzielnychbroszurkachisprzedawanonajarmarkach.HistoriaGeno-

wefyjestwistociewspólnąwłasnościąpopularnejkulturyeuropejskiej.

PowstaławNiemczechjakolegendaludowagdzieśwXII–XIIIw.,została

zapisanajakożywotwlokalnychkronikachwwiekuXV,awXVI–XVIIzaczął

sięjejbytliteracki–jakopowieściisztuki.ŻywotświętejGenowefybył

wyjątkowopopularnytakżewPolscewwiekuXIXiwpoczątkachXXw.,

81Т.Ив.Живков,Забългарскатаприказка...,s.18–19.

Brak wyników

Złota moneta za słowo. Bułgarskie bajki i legendy ludowe

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra