Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Międzybadaczami
wnajprostszymprzypadku,akcentujewyboryjakorozliczeniewładzy[Przeworski/
Stokes/Manin1999].Wtymujęciugłosowanietokluczowypunktdemokracjijako
systemu,wktórymmożnarozliczyćrządzącychzanadużycia,możnausunąćich
wsposóbbezkrwawy[Schumpeter1947].Samatakamożliwośćjestelementemklu-
czowegopodejściadowładzy,charakterystycznegodlanaszegokręgukulturowego.
Topodejście,nacowskazujePiotrSztompka,tobrakzaufania[Sztompka2002].
Rozliczeniewładzy,postrzeganejakoweryfikacjajejsprawnościwdziałaniu,
wtymtakżeuczciwościiwykorzystywaniawładzytylkodotychcelów,doktórych
zostałapowołana,niewyczerpujejednakwszystkichmożliwościwtejsprawie.
Wybórmożebyćteżwyborempozytywnym-nietylkowsensiewskazanianowych,
mniejpodatnychnapokusywłodarzy,alerównieżwyboremideowymwsensie
ukierunkowaniadziałańinstytucjipublicznych[Markowski2007b,Sartori1994].
Takieukierunkowaniemożenastępowaćnaróżnychideowychosiach[Antoszewski/
Herbut2006].Wydajesię,żedwiespośródwielutakichosimająnajwiększeznacze-
nie-ośekonomicznaiwspólnotowa[Grabowska1997,Grabowska2004,Jasiewicz
2002].Naosiekonomicznejmożnawskazaćoczekiwanypodziałsiłiśrodków
pomiędzydobramiprywatnymiatworzeniemdóbrpublicznychiochronądobór
wspólnych-rozumianychwłaśniewsensieekonomicznym-orazdystrybucjądóbr
społecznych[Samuelson/Nordhaus1999].Takadecyzjajestdecyzjączystopoli-
tyczną-to,czynacisknadobrapubliczne,wspólneispołeczne,czynionykosztem
dóbrprywatnych,mabyćwiększyczymniejszy,tworzydylematnierozstrzygalny
wsensieekonomicznym.To,czypodnieśćpodatkiwcelupostawieniastadionu,
oczyszczalniściekówlubpoprawieniajakościnauczaniawszkolepowszechnej,to
najprostszeztakichdylematów.
Drugąosią,krzyżującąsięztąpierwszą,jestznaczeniewspólnotywprzypadku
sprawobyczajowych,sprawzwiązanychztożsamością,kontroląspołecznąnad
takimizachowaniami,któreniemająwymiaruekonomicznego,leczsązwiązane
zuczuciaminarodowymi,etnicznymiczywreszciezmiejscemreligiiwżyciupub-
licznym.Torównieżsąkwestie,którerozstrzygasiępoprzezgłosowanie.Cozatym
idzie,wyznaczająonepodejściewyborcówdotakiegogłosowania.Wprzypadku
obutychosimożemymówićzarównoojednostkowych,jednorazowychdecyzjach,
określającychnadanejskalioczekiwanypunkt,jakitrwalszychnastawieniach
-ogólnychwzorachdziałaniaoczekiwanychodprzedstawicieliwładzy.Takiena-
stawieniasąpodstawągłębszychpodziałówideowychczyideologicznych-opcji
liberalnejisocjalistycznej,konserwatywnejczyantyklerykalnej.
Takustrukturyzowanaprzestrzeńpodziałówpolitycznychjestpowszechnie
wykorzystywanadoopisuscenypolitycznej,choćposzczególniautorzyróżnie
nazywająjejbiegunyiróżniejąorientują[Grabowska2004,Markowski2007a,
Migalski/Wojtasik/Mazur2006].Tuzostaławykorzystywanawtakimukładzie,
wjakimrozpropagowałjąTomaszŻukowski[Żukowski1996,2003](wykres1).
Trzecirodzajdecyzjipodejmowanejpoprzezgłosowanietodecyzjedotyczą-
cekonkretnychkorzyści.Mogąoneniewynikaćwcalezogólnegonastawienia
ideowego,leczdotyczyćprzedsięwzięćnaznacznieniższympoziomieogólności
