Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
1.Międzybadaczami
-wyprowadzanybyłzzałożeniaowyborcyjakoracjonalnymaktorze,którychce,by
jegogłoszadecydowałowynikuwyborów.Wątpliwościwtejsprawieprzedstawiane
byłyjużwpierwszymrozdziale.Temattenporuszonyzostałtakżewnastępnym
podrozdziale,poświęconymgłosowaniustrategicznemuiekspresyjnemu.
SamoprawoDuvergerapoddawanejesttestowaniuikrytyceoddziesięcioleci
[Cox1997].Dwawątkitakiejkrytykibyłyjużwspomniane.Pierwszytozarzut
odwróceniaprzyczynowości-wedługkrytykówdwupartyjnośćwynikazukładu
społecznychpodziałów,zaśsystemFPTPjesttylkojejwyrazemilegalizacją.Drugi
zarzutodwołujesiędodanychempirycznych.Wskazujeonnaliczneprzypadki,
gdywyborytegotypuniewykształciłysystemudwupartyjnego-naprzykład
wKanadzieodlatfunkcjonujetrwałysystemczteropartyjny[Dyck2011].Jeślizaś
znaczącychpartiijestwięcejniżdwie,uzyskiwanieprzezjednąznichwiększościnie
jestwcaleoczywiste-wkażdymrazieniewsystemieFPTP
.WedługCoxa[1997]
instytucjonalneukierunkowanienadwupartyjnośćprowadzidotakiegoefektu
tylkowtedy,gdywtęsamąstronęprowadziukierunkowaniekulturowe-kiedy
współgrająztymspołecznepodziałyorazwyobrażenianatematpolityki.
TwardawersjaprawaDuvergerabyłałagodzonanadwasposoby.Jedenznich
toempiryczneszacowanieprzewagi,jakąsystemwyborczydajenajwiększejpartii.
Najbardziejznanymwynikiemtakichanalizbyłosformułowanienprawasześcianu”
(CubeLaw),zgodniezktórymwsystemieFPTPliczbamandatówotrzymywana
przezposzczególnepartiepozostawaławtakichproporcjach,jakproporcjepro-
centówotrzymywanychgłosówpodniesionychdopotęgitrzeciej[Kendall/Stuart
1950].Wtakiejsytuacjinawetniewielkaprzewagawwielkościpoparciaskutkuje
znaczącąprzewagąwliczbiemandatów,zwiększającszansenauzyskaniewiększości.
Daneempirycznepokazująjednak,żetakiefektbardziejwynikazespecyficzne-
gorozkładupoparciadlapartii,niżjestimmanentnącechąsystemu[Taagepera,
Shugart1989].
Drugimkierunkiemposzukiwańjestwpływsystemunaliczbęliczącychsiępar-
tii,wszczególnościtych,którezdobywająmandaty[Taagepera2007].Powiązanie
redukcjiliczbypartiizuzyskaniemwiększościipowstaniemsystemudwupartyjnego
niejestjuższczególnieoczywiste.Końmamniejnógniżmrówka,lecznadalniejest
dwunogiem.Choćtakjednoznacznywpływ,jakdoprowadzeniedosystemudwu-
partyjnego,jestwątpliwy,istniejejednakjedenmechanicznyefektordynacji,który
możemiećistotneznaczeniepsychologicznedlapolitycznychaktorów.Efektemtym
jestsuperaddytywność-tymmatematycznymterminemokreślasięsytuację,gdy
połączeniegłosówoddanychnadwiepartiedajeimwięcejmandatówniżwtedy,
gdybystartowałyosobno[Haman2003].Redukcjaliczbypartii,wywołanaustawo-
wymbądźnaturalnymprogiemwyborczym,maswojągranicę.Jeślipartiauzyskuje
rozmiardającyjejbezpieczeństwowtymwzględzie,zanikatuimpulsintegracyjny.
Połączeniedwóchpartiistanowinatomiastzagrożeniedlaichpoparciaspołecznego
ispójnościkażdejznichzosobna-przestrzennemodeległosowaniapokazują,
żewspólnyprzekaznieuchronnieoddalasięwtedyodstanowiskskrzydłowych
zwolennikówłączącychsiępartii(jakrównieżaktywistówipolityków)[Dunleavy
