Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Międzybadaczami
partyjna.Dlategoniesposóbwyjaśnićtakiegozachowaniabezporzuceniazałożenia
otym,żejesttojednostkowadecyzja.
Wświetleustaleńbadaczygłosowaniejestprzedewszystkimwyrazempewnych
predyspozycjispołecznych,któresąopisywalnepoprzezpodstawoweparametry
demograficzneitworząbardzowyraźnewzory[Lazarsfeld/Berelson/Gaudet1968].
Głosowaniejestwtakimujęciuwynikiemsocjalizacji,wzrastaniawkonkretnym
środowisku,odwoływaniasięprzeztośrodowiskodookreślonychwartości,wzorów
czypostacihistorycznych[Lipset1998].Takasocjalizacjapolitycznaprzekładasię
późniejnałatwydoprzewidzeniasposóbgłosowaniapoosiągnięciupełnoletniości.
Topodejściezwracauwagęprzedewszystkimnastałośćpreferencjiwyborczych.
NajlepszymwyrazemtakiejstałościjesttwierdzenieLipseta,żenajsilniejszym
wyjaśnieniemzachowańwyborczychjestto,iżludziegłosująwsposób,wjakigło-
sowalipoprzednimrazem.Najbardziejobrazowopokazujetenproblemgeografia
wyborcza-czyliprzewidywalnośćzachowańgłosującychnapodstawieterytorialnej
[Kowalski2003].Znaczenienawykównasilasięwtedy,gdypraktykazacieraróżnice
pomiędzyposzczególnymipartiami[Mair2007,Śpiewak2004].
Wyjaśnieniategomodeluopartesąnatwardychdowodachempirycznych,na
przekonującychwynikachbadań,pozwalająsięzobrazowaćwpostacimapirów-
nań.Pojawiasięzatempytanie,czyjesttospojrzenie,którezaprzeczapodejściudo
głosowaniajakojednostkowejdecyzjiideowo-ekonomicznej.Dorozstrzygnięcia
takiegosporuprzybliżazwrócenieuwaginato,żechoćpredyspozycjespołeczno-
-psychologicznepozwalająwnajwiększymstopniuwyjaśnićto,wjakisposóblu-
dziegłosują,tojednakniekonieczniepotrafiąprzewidziećto,jakierozstrzygnięcie
przyniesiegłosowanie.Możnawszakbeztruduwyobrazićsobiesytuację,wktórej
99%wyborcówgłosujecałkowicieprzewidywalnie,leczrezultatgłosowaniajest
itakzależnytylkoiwyłącznieodtych,którzypodejmujądecyzjęjednostkowo,na
podstawieswoichwahańideowychczyekonomicznychpriorytetów[Dunleavy
1991].Tooniprzestawiajązwrotnice,nawetjeśliwięzispołeczne,społecznetoż-
samościiprzywiązaniedodanejpartiisątym,coprzesądzaoprzebiegutorów,na
któremożewjechaćlokomotywapolityki.
Takierozumowanieprowadzidowniosku,żedecydująceznaczeniedlaosta-
tecznegowynikuwyborówmaprzekonywanietych,którzymogązmienićzdanie.
Itupojawiasięteoriamedianowegowyborcyjakotego,któryjestcentralnąposta-
ciąwtrakciewyborów.Jestontraktowanyjakopodstawowyodbiorcaprzekazów
wkampaniiwyborczej.Choćtrzebaoczywiściepamiętać,żepozostajeongłówną
postaciątakdługo,jakdługoniepodejmiedecyzji-wtedybowiemmożeprzestać
byćmedianowymwyborcą.
Niezależnieodswejlogiki,modeleopartenaideimedianowegowyborcybudzą
wątpliwościtakżezinnegopowodu.Twierdzeniaoistotnymznaczeniutakiego
wyborcyopierająsięnazałożeniu,żeliczbawyborcówjeststała.Tymczasemjest
tozałożenieprawdziwetylkowniektórychkrajachnaświecie-tych,wktórych
staległosujeprzytłaczającawiększośćwyborców.Natomiasttam,gdziefrekwencja
jestniskaizmienna,możliwesąznacząceprzypadkimobilizacjilubdemobilizacji
