Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Międzybadaczami
orazredukcjonizmu.Chodzioto,czybytomzbiorowym,takimjakpartiepoli-
tyczne,grupyspołeczneczywyznawcyideologii,możnaprzypisaćsamodzielną
podmiotowość,czyteżwszystkiedziałaniawpolitycedasięzredukowaćdodziałań
jednostek.Czymówiącnpartiapolityczna”
,mamynamyślijakiśnieredukowalnydo
jednostekspołecznybyt,czyteżjesttojedynieskrótmyślowyodokreślenianosoby
zajmującedecyzyjnefunkcjewstrukturzezwanejpartiąpolityczną,wmiaręswych
znaturyograniczonychmożliwościkontrolującepozostałejednostkijątworzące”
.
Możnapytaniateignorować,bonpartiajakajest,każdywidzi”
.Otym,żejest
inaczej,przekonująbadaniapolskichpartiiprowadzonenapoziomielokalnym
przezzespółJackaWasilewskiego[Wasilewski2006].Oglądanezbliskapartie,
działającewramachtegosamegospołeczeństwa,mogązupełnieróżnićsięstrukturą
podmiotowości.Porównaniaprowadzonepomiędzykrajamitymbardziejpotwier-
dzajątuszerokiespektrummożliwychsytuacji[Antoszewski2004,Dalton1988,
Dalton/Wattenberg2000,Mair/Mueller/Plasser2004,Sobolewska-Myślik2005].
Dlategoprzezpryzmattychdwóchproblemówwartospojrzećnalosypartiipo-
litycznychjakokluczowegopojęciawopisiepolityki.Takżenato,wjakimmiejscu
partiepolityczneznajdująsiędzisiaj.
Początkipartiipolitycznych
Partiepolityczne,jakwidziałichgenezęMauriceDuverger,wzięłyswójpoczątek
odkoteriiarystokratycznych-luźnychkonfiguracjipojedynczychpolitycznych
aktorówwparlamencie,zktórychtokoteriizrodziłysiędopieroklubypolityczne
[Duverger1954].Nietylkobyłyonepołączonewymianąpoparciawsprawachindy-
widualnychinteresów,aletakżeodwoływałysiędopewnejwizjidobrawspólnego.
Takiepierwszeelitarnepartie,choćopierałysięnawięzachtowarzyskich,miałyjed-
nakjakogłównespoiwoogólnewyobrażenienatemattego,cojestdobremwspól-
nym.Towyobrażeniewtrakciewyborówbyłopoddawanepodosądgłosujących.
Wtakimmodelowymujęciuktoś,ktowyznajepoglądyliberalne,konserwatywne
czysocjalistyczne,robitoniedlatego,żebyzdobyćwładzę,iniedlatego,żetakie
poglądywyznajewystarczającodużaliczbaosób.Topoglądysąpunktemwyjścia
jegozaangażowaniawpolitykę-tazaś,poprzezwybory,jestokazjądowcielenia
wżyciewyznawanychidei.
Nowoczesnepartiepolityczne,jakzauważyłDuverger,pojawiłysięjednakwtedy,
gdywytworzyłasięwięźpomiędzygrupąparlamentarnąakomitetemwyborczym,
mobilizującymdlańspołecznepoparcie;kiedyideezaczęłyznajdowaćswojesolidne
zakorzenieniewosobachpodzielającychtakiepoglądy-osobach,któresamenie
zasiadaływparlamencie.Takaprzemianaukształtowałanaszewyobrażenieopar-
tiachpolitycznychjakoopartiachmasowych.Grupach,któresąłączonewięzami
ideowymi,wktórychtewięzyideowewynikajązinteresówolbrzymichgrupspo-
łecznych,takichjakklasarobotnicza,rolnicy,mieszczaństwoczyburżuazja[Katz/
Meir1995,Sartori2005].Natymistotnymdlawspółczesnejdemokracjietapiepar-
tiepolitycznestałysięnarzędziemwalkiodominacjętakichwłaśniegrup.Wybory
