Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Cechysystemuwyborczego
41
opartąnaudziale.SzczególnyjesttuprzypadekStanówZjednoczonych,gdzie
indeksproporcjonalnościmaregularniejednąznajwyższychwartościnaświecie,
choćsamaordynacjaklasyfikowanajestjakowiększościowaijednoznacznieopiera
sięnakolejności.
Odchyleniaodproporcjonalnościniepodlegająprostymocenom.Takmogło-
bysięzdarzyćwtedy,gdysystemzostałbyuznanyzabłędnieskonstruowany-na
przykładpodatnynaparadoksy.Najczęściejodchylenieodproporcjonalnościjest
traktowanejakojednoznacznienegatywnyefekt,jednakbędącyakceptowalnym
skutkiemubocznymdążeniadooptymalizacjiinnegoparametru-przykładowo
wymienionejjużreprezentacjiterytorialnej-czyprzeciwdziałaniawchodzeniu
doparlamentuugrupowańomarginalnympoparciu.Możnateżzwrócićuwagę,
żetakieodchyleniemożebyćrównieżocenianepozytywnie.Dziejesiętakwtedy,
gdyodchyleniemacharakternagrodyintegracyjnej,zachęcającejdotworzenia
większychpartii.Wartoprzytymzwrócićuwagę,żezatakązachętąstojąpoważne
argumentymerytoryczne.Ponieważwrazzewzrostemwielkościpartiiizaadre-
sowaniemswojegoprzekazudoszerszegogronawyborcównieuchronniegubisię
częśćznich,zwiększasięnamapieideowejodległośćpomiędzypunktemciężkości
danegougrupowaniaapoglądamidanegowyborcy.Tymsamymzmniejszasię
siłapolitycznegoprzyciąganiadlapartii[Dunleavy1991].Stąd,jeżelisystemnie
zachęcadointegracji,oznaczato,żeistniejewsystemiezachętadotaktycznego
podziałuwcelulepszegodostosowaniasiędooczekiwańwyborcównaetapiewalki
wyborczejpoto,bynastępnieuzgadnianieinteresuprzenieśćnaforumparlamen-
tarneczyrządowe[Goldner2006,Doron/Sened2001].Tymsamymzbliżeniesię
dowyborcypoprzezprzedstawienieofertybliższejjegopoglądomtaknaprawdę
ograniczajegoudziałwpodejmowaniudecyzji,odsuwającmoment,wktórymtakie
decyzjezapadają,pozazasięgoddziaływaniawyborczego.Jeślikompromismusi
zostaćwypracowanyprzedwyborami,anienaforumparlamentarnym,wyborca
mamożliwośćocenytegożkompromisuitymsamymjegowpływnarealnądecyzję
ulegazwiększeniu.Tenargument,przykonsekwentnympodejściu,sprowadzasię
dotworzeniasystemu,którypozwoliwyłonićjednopartyjnąwiększość.
Wyłanianiewiększości
Drugacharakterystykasystemuwyborczegonawyjściu-wyłanianiewiększości
-stanowiznaczniewiększykłopot.SformułowaneprzezDuvergera[1954]prawo
głosiło,żesystemopartynaregulekolejnościwokręgachjednomandatowych
prowadzidosystemudwupartyjnego,zaśteklasyfikowanejakoproporcjonalne
-dosystemuwielopartyjnego.Dowyłanianiawiększościmiałysięprzyczyniaćdwa
impulsy.Popierwsze,efektmechaniczny-jakjużwspomniano,partieomniejszym
poparciuniemogąniezdobyćżadnegomandatuwsytuacjirywalizacjiwokrę-
gujednomandatowym,gdynzwycięzcabierzewszystko”
.Podrugie,samataka
ewentualnośćpowinnaskłaniaćwyborcówdokoncentracjiswoichgłosównatych
kandydatach,którzymająszansęzwycięstwa.Tendrugiefekt-psychologiczny
