Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Nierównomiernośćjakouniwersalnaprawidłowośćrozwoju
14
zeswoiścieukształtowanąelitączyawangardąwywodzącąsiępoczęści
zdanejspołeczności.
Jednymzważnychskładnikówowejspoistościbyłaijestreligia,apo
częścitakżetradycjaczyszerzejujmująchistoriaroduczyplemie-
nia.Cowszakżenieznaczy,żewobrębiejednolitychzbiorówniebyło
hierarchiczności,azwłaszczazróżnicowania,głównieocharakterzeeko-
nomiczno-dochodowym,szczególniewzakresiedysponowanejwładzy.
Najbardziejpowszechnąkategoriączyskładnikiemłączącymspołecz-
nościjestsystemkulturowy.Ponadtopodwpływemczasuprzekształca
sięsystemprodukcjiwkonkretnychspołecznościach.
1.2.Systemkulturowy
Systemkulturowyjestkategoriąbardzozłożoną,którejgłównymiseg-
mentamisą:język,tradycja,historia,religiaistosunekspołeczeństwa
dopaństwaipaństwadospołeczeństwa.Takieujęciesystemukultu-
rowegodotyczygłównie,chociażniewyłącznie,współczesności(Kleer
2012).Whistorycznymprocesierozwojuposzczególnejegosegmenty
powstawałyczyściślejrzeczbiorąckształtowałysię,popierwsze,
stopniowo,ewolucyjnie;powtóre,ulegałypewnej,mniejszejlubwiększej
modykacji;potrzecie,nabierałyzmiennejsiłyoddziałującejnaspoistość
grupy,plemienia,narodowościczywkońcowejfazietegoprocesurównież
samegopaństwa;ipoczwartewreszcie,miały,mająizapewnezawsze
będąmiałykoniktogennycharakter.
Systemkulturowywprawdzieniejestjedynymaninawetgłównym
składnikiemdeterminującymzróżnicowanycharakterrozwoju,chociaż
odgrywałinadalodgrywaistotnąrolęwyjaśniającą,dlaczegopewne
regionyorazzamieszkałewnichspołecznościcharakteryzowałysięwięk-
sząekspansjągospodarcząikulturowąwporównaniuzinnymi.Ito
zarównowdanymregionieczykontynencie,jakiwposzczególnych
państwach.
Wtymkontekściemożnanawetstwierdzić,żerolasystemukultu-
rowegowfunkcjonowaniuirozwojuwszystkichspołecznościpełnipo-
dobnefunkcjeimapowszechnieobowiązującycharakternawszystkich
kontynentach,chociażjegokonsekwencjeorazskutkiniezawszemiały,
mająibędąmiećcharakteridentyczny.Ogólnierzeczujmując,niektóre
systemykulturowesąmniej,ainnebardziejtolerancyjnealbomniejlub