Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Nierównomiernośćjakouniwersalnaprawidłowośćrozwoju
16
3)procesy,któresąinadalbędązwiązanezezmianamidemograficz-
nymi,zewzrostemlubspadkiempopulacji,atakżejejprzemiesz-
czaniem,orazprocesamiedukacyjnymi;
4)różneformyprzemocy,wśródktórychistotnymiichformamiczy
przejawamisąkonfliktyzbrojne,terroryzmczywręczwojny,jak
równieżzróżnicowanemodelepolityczne.
Istniejeswoistawięźmiędzyposzczególnymiźródłamiróżnicowania
regionów,państw,azwłaszczakonkretnychspołeczeństw.Symbiozata
wróżnychfazachrozwojujestzmiennawtymsensie,żeskładnikizwią-
zanezgłównymiobszaramiczyźródłami,mającymiwpływnarozwój
iróżnicowanie,ulegajądosyćistotnymprzemianom.Coniemniejważne,
zmiennestajesięrównieżznaczenieposzczególnychskładników.Wtym
teżsensiespecyfikaorazznaczenieskładnikówróżnicowaniamożeisą
różnewstosunkudoróżnychobszarów,acoważniejsze,sąrównież
zmiennewczasieczyokolicznościach.
To,jakieskładnikimająwpewnejfazierozwojudecydująceznacze-
niewprocesieróżnicowaniapaństwowego,społecznegoidochodowego,
awinnychfazachulegajązmniejszeniuczywręczmarginalizacji,nie
mówiącjużojakościowychzmianachwposzczególnychepokach,żad-
nateoriaexantetegoprocesuniewyjaśnia,chociażpewnesymptomy
mogąbyćdosyćwidoczne.Zależnejesttowprzemożnymstopniuod
charakterusystemuekonomiczno-politycznegoorazczynnikówmających
wdanymokresiedecydującywpływnarozwój,zwłaszczanacharakter
zmiantechniczno-technologicznych.Wprawdzieczłowiekjakojednostka
jestzawszekreatoremrozwoju,tosamrozwójstanowiprzejścieodfaz
naturalnychdocorazbardziejskomplikowanych,ajednostkiorazwiększe
grupywznacznymzakresiestająsięzależneodrozwijającejsięnauki,
techniki,awkonsekwencjiodzakresuicharakterusystemuedukacyjnego,
atakżeoddominującejwdanymspołeczeństwieideologii.
Wnastępnympodrozdzialeprzedstawięźródłaiprzyczynywpływające
naróżnicowaniesięświata.
1.4.Warunkiprzyrodniczo-geograficzne
Punktemwyjściasądwabanalnestwierdzenia.Pierwsze,żekażdyrozwój
następujewokreślonychwarunkachnaturalnychczyściślejprzyrodni-
czo-geograficznych,którewprawdziepodlegająrównieżprzemianom,