Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.5.Czynnikiekonomiczno-społeczneitechniczno-innowacyjne
byłobardzozróżnicowanewczasienajpierwmiałomiejscewczęści
Zachodniej,adopieropotemwEuropiePołudniowej(Desanty1999).Na-
stępnienowoczesnośćrozpowszechniłasięwżnymtempieizakresie
wStanachZjednoczonychAmerykiłnocnejiEuropiePołudniowo-
-Wschodniej,apoczęścitakżewAzji.
19
1.5.Czynnikiekonomiczno-społeczneitechniczno-
-innowacyjne
Człowiekjestosobnikiemstadnym,atooznacza,żeraczejwcześniejniż
źniejzmuszonybyłdostworzeniajakiejśformydziałalnościorganiza-
cyjno-zespołowej,ułatwiającejmumożliwośćprzeżycia,atakżezapew-
niającejpewneformyekspansjiczywręczrozwoju.Nietumiejscena
bardziejszczegółowyopiswstępnychetapóworganizacjiżnychtypów
społeczności.Jedno,cowszakżenależypodkreślić,tofakt,żeformyowych
związkówbyłyżnorodne,aleodpoczątkuistotneznaczeniemiałdla
nichstopieńpowinowactwawtworzeniuwspólnoty.Więźpoczątkowo
plemiennastopniowoprzekształcałasięwjakieśmniejczybardziejsilne
związki,którepopierwsze,kształtowałyjakąśformęzwierzchnictwa,czy
tospośródstarszyzny,czyteżzbardziejaktywnychczłonkówplemienia;
powtóre,pojawiałysiępewnemniejlubbardziejnarzuconeregułypo-
stępowania,tworzączbiórmniejlubbardziejtrwałychzasadczywręcz
praw,którewprzyszłościprzekształcałysięwinstytucje(Williamson
1998;Wilkin2016a).
Wtensposóbkształtowałasiępewnahierarchicznastrukturawładzy,
mniejlubbardziejtrwała.Byłtoważnyetaptworzeniasięwstępnego
etapupodziałupracyiformzależności.Ewolucjaprzebiegaławkierunku
jednoczeniasięplemioniwdalszejkolejnościdotworzeniaquasi-państw,
bywskutekstałego,chociażnierównomiernegorozwojuprzekształcaćsię
wpaństwamniejlubbardziejsuwerenne.
Procestenbyłbardzozróżnicowanywczasie,azwłaszczawukła-
dzieterytorialnym.To,comożnawsposóbnajbardziejogólnystwier-
dzić,sprowadzasiędotego,żewarunkiprzyrodniczo-geogracznebyły
wjednychregionachświatabardziej,awinnychmniejkorzystnedla
tegotypupowiązańidalszegorozwoju.Dotyczyłotogłówniemożliwości
zapewnieniawyżywieniamniejszychczywiększychgrupludności.Aco
zatemidzie,pojawiłasiępotrzebaudoskonalenianarzędzisłużącychdo