Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30Gromada:krocionogi—Diplopoda
zapłytkąszyjnąmająpojednejparzeodnóży.Nie
phorida),zaśnajmniejmożebyćich11par(uprzed-
maichwcalepierwszysegmentzagłową(szyjny)
stawicielipodgromadyPenicillata).
orazkilkaostatnichznajdującychsięprzedpłytką
Zróżnicowaniepokrojuciałakrocionogówznajduje
ogonową.Większośćprzedstawicielitejgromady
swojeodzwierciedleniewpięciugłównychtypacheko-
ma7.członoweczułki(8.członowesątylkouPeni-
morficznych,któremająswoichprzedstawicielitakże
cillata)zczteremasensorycznymiwyrostkamina
wkrajowejfaunie(ryc.28.A-G).Sąwięckrocionogi
szczycie.
podkorowereprezentowaneprzezdelikatneidrob-
nestrzępnice(Polyxenida)(ryc.28.A),krocionogi
wwiercającesięwpodłożeniczymświder,reprezento-
Morfologiafunkcjonalna
waneprzezniewielkieprążkowce(Polyzoniida)(ryc.
28.B,29.A),krocionogiklinowatorozpychająceściół-
kę,reprezentowaneprzezwęzławce(Polydesmida)
Krocionogisągrupąwijównietylkonajbogatszą
(ryc.28.C),krocionogiwłaściwe(Julida)(ryc.28.D,
wgatunki,aleteżnajbardziejzróżnicowanąmor-
29.C,D),któreprzeciskająsięprzezglebęniczymbul-
fologicznie.Wielkośćciałakrocionogówwynosiod
dożery,iwreszcieskulice(Glomerida)(ryc.28.F,G,
2mmdook.30cm.Wwielujęzykachprzedstawiciele
29.E,F),którewpokrojuciałaprzypominająpopular-
tejgromadynazywanisątysiącnogami,choćnazwa
nestonogi,leczpotrafiązwijaćsięwdoskonałąkulkę.
tajestgruboprzesadzona,bowiemnajwiększaliczba
Wprawdzieoneteżprzepychającząstkiglebyjak
parodnóży,którejsiędoliczono,wynositylko(!)
buldożery,ale—jakonajbardziejodpornenautratę
375par(ujednegozgatunkówzrzęduSiphono-
wilgoci—częściejprzebywająnapowierzchnigleby.
D
F
A
B
G
C
E
Ryc.28.
Przedstawicieleróżnychrzędówkrajowejfaunykrocionogówreprezentującychróżnetypyekomorficzne(szcze-
góływtekście).
A—Polyxenuslagurus(Polyxenida).B—Polyzoniumgermanicum(Polyzoniida).C—Polydesmuscomplanatus(Polydesmida).
D—Ommatoiulussabulosus(Julida).E—Craspedosomarawlinsi(Chordeumatida).F,G—Glomeristetrasticha(Glomerida)
(J.Wytwer,2008,zazgodąMuzeumiInstytutuZoologiiPAN)
