Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
funkcjonariuszepubliczni,inspektorzyitp.,współtworzącychprzestrzeńpublicz-
nąorazodpowiedzialnychzainstytucjonalizacjęczasuwolnegowjejpoczątko-
wejformule.Kształtującasięprzestrzeńmiejskagenerowałanowypodziałnaczas
pracywfabryceiczaswolnypozanią,natemiejsca,wktórychsiępracujeorazte,
wktórychspędzasięczaspopracy(wypoczywaidoświadczarozrywki)oraznowe
rozlicznekonfiguracjeprzestrzeniprywatnychipublicznych,cozkoleiimpliko-
wałoodmiennątemporalnąiprzestrzennąorganizacjężyciazbiorowego(Kelly,
Godbey1999:68-70).Miastotymsamymstawałosięnajbardziejznaczącąprze-
strzenią,budowanąnacorazbardziejzłożonejsiecizależnościmiędzyludzkichpe-
tryfikującychnoweformyaktywnościczasuwolnego.
Okreswczesnejindustrializacjiwiązałsięzewzrostemmobilnościludności
iichmigracjądomiast,atymsamymzszybkimrozwojemmasowegorozwoju
transportuikomunikacji.Dokonującesięwrazzrozwojemkapitalizmuprocesy
urbanizacjiprowadziłydopowstawaniawielkichośrodkówmiejskich,stanowią-
cychodmienneodwiejskiegośrodowiskażycia.Przybywającerzeszeludzi,wśród
którychdominowalimigrancizterenówwiejskich,wrazzprzystosowaniemsię
donowychwarunkówspołecznychmusiałytakżeuczyćsiękorzystaćzofertczasu
wolnego.Zmianaśrodowiskaspołecznego,przechodzeniedonowychzawodów,
wymagałoprzestawieniastylużyciawtakisposób,bybyłonzbieżnyzewzora-
mistylużyciaobowiązującymiwnowymśrodowiskuinowejgrupiespołecznej
(Wnuk-Lipiński1972:39-45;Kelly,Godbey1999:67-74).Tymsamymprocesada-
ptacjiichstylużyciadowarunkówmiejskichwymagałnowychsposobówdzia-
łania,myśleniaiodczuwania,odmiennegokształtowaniarelacjiorazreakcjina
otoczenie.Migranci,wnoszącteżosobistybagażpostawwobecwykorzystywania
czasuwolnego,stawalisięwspółtwórcamiwielkomiejskiejprzestrzeni.Wporów-
naniuzpracąnarolipracawfabrycebyłaintensywniejsza,alezatokrótszaikoń-
czyłasięookreślonejporze,pozostawiającczas,którypozałatwieniuobowiązków
domowychizaspokojeniupodstawowychpotrzeborganizmu,możnabyłowyko-
rzystaćwedługwłasnegouznania.
Postępującaindywidualizacjazachowań,takwsensiewyboruczynności,jak
istanowieniaosposobieichrealizacji,zaczynałaodgrywaćcorazwiększąrolę
istanowiłaolbrzymipostępwporównaniuzokresem,gdykapitalistyczneprzed-
siębiorstwopodporządkowałosobieniemalcałeżycierobotników.Postępindy-
widualizacjibyłteżjednymzmotywówciąglewzrastającejmigracjidomiast,
oswobodzeniasięzingerencjiwżycieosobistetzw.nwiejskiegostylużycia”
.Mia-
stodostarczałorozrywekdalekobardziejróżnorodnychniżwieś,oferowałowię-
cejczasuwolnego,nieustanniezwiększającmożliwościisposobyjegospędzania,
wyznaczałonowepodłożedlapoczuciaidentyfikacjiorazkształtowaniawięzi.
Oferowałoteżnoweformydoświadczania,jakimbyłynoweatrakcje,wrażenia
idoznaniawdynamicznierozrastającychsięośrodkachmiejskich.Jednocześnie
27
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
