Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne.Dziełoikontekst
11
czypodzielaniaparadygmatumyślenia.Atmosferamyślowaschyłku
minionegostulecia,wfilozofiiokreślanamianem„zwrotulingwi-
stycznego”,zaśpozajegoorędownikamiomawianymiwtejpracy,
znaczonamyślamiMichelaFoucaulta(1980)iJeanaBaudrillarda
(1981),zrestrukturyzowałapolemyśloweisemantykęwypowiedzi.
Antropologiamiałazresztąswychprekursorówirzecznikówod-
miennegostawianiaproblemówjeszczewczasachpionierskichowe-
gozwrotuwfilozofii.Pomijającodległenurtymyślenia,wrodzaju
surrealistycznychwswymduchuopisówGeorgesaBataille’aczy
empatycznejmonografiiGregoryBatesonaNaven(1936)oludzieIat-
mulzNowejGwinei,wypadawspomniećpracę,podredakcjąDell
Hymesa,ReinventingAnthropology,zroku1969.Dałaonasolidne
podwalinypodnurtantropologiikrytycznej,nawiązującydotradycji
marksistowskichwantropologii,wzmocnionypóźniejkrytykąfemi-
nistyczną.Łącznieukonstytuowałyoneantropologięniezwyklescep-
tycznąwobectradycjiZachodu,ukazującąnieświadomiespełnianą
przeztędyscyplinęrolęnietylkowpolitycznymprogramiekolonia-
lizmu,leczikolonizacjiumysłów,awięcwprocesienieuniknionej
destrukcjiinnychsystemówmyślowych,którenastępnierekonstruuje
sięjakoniedoskonaływariantnaszychwłasnychschematów.Zpozo-
rujedynieekscentryczneprzemyśleniaStephenaTylera(1999)sąw
tymwzględziewyjątkowoznamienne.Innądrogązmianysposobu
formułowaniaproblemu,swoistegoprzesunięciapunktuciężkości
rozważań,stałasię-hermeneutycznawwydźwięku-antropologia
symboliczna,uprawianaprzezCliffordaGeertza,którejsztandaro-
wymdokonaniempozostanieTheInterpretationofCultureszroku
1973.Późniejsipostmoderniściniejednokrotnietwierdzili,żetowła-
śnietenautorjestichojcemduchowym,choćsamGeertz,zpowodów
czystomerytorycznych,doojcostwategoprzyznawałsięniezbytchęt-
nie.
Zauważmyjednakkilkarzeczy.Popierwsze,procesyzamianypa-
radygmatówmyśleniawantropologiiisposobówjejuprawianiaza-
chodziłyizachodząnawielupoziomach,pojawiająsięizanikają,
biegnąrównoleglelubwzajemniesięprzeplatają,czasemsięwzmac-
niająlubbezpardonowozwalczają,by,niekiedy,byćwobecsiebie
obojętne.Tosamodotyczysporuracjonalistówzrelatywistami.Potra-
fiłonnajtęższeumysłymobilizowaćdowypowiadaniasięwsposób
określonyprzezjegowłasnąhierarchiępojęćnawywoływanyprze-
