Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
ZrozumiećInnego.Antropologiaracjonalności
zeńtemat,ajednocześnie,rzeszeantropologówprowadziłybadania
ipisałyswepracebezkoniecznościbezpośredniegoodwoływaniasię
doustaleńtychżedyskusji.WczasiegdyGellneratakowałrelatywi-
stówzapopadaniewsolipsyzm,aciostatniodwdzięczalimusię
oskarżeniamioesencjalizm,antropolodzystrukturalistycznymime-
todamianalizowalisystemypokrewieństwalub,posługującsiętech-
nikamiantropologiikognitywnej,dochodzilizasadtworzeniamapy
wumysłachżeglarzypolinezyjskichnawigującychmiędzywyspami
oddalonymiodsiebieotysiącemil;zainteresowaniwierzeniami
ipraktykamireligijnymi,wnajlepszeinterpretowalifunkcjeemocjo-
nalnebądźspołeczneobecnychwdanejgrupiesymboli.Badaczeci,
opisująckultury,niekiedynieświadomiereprezentowalipodejście
racjonalistyczne,relatywistycznelubnawetichmieszankę,niemniej
eksplikacjatychzasadniebyłakoniecznadlapraktykiantropologicz-
nej.Nieznaczytojednak,iżtakieczyinneujęciesprawyracjonalności
niebyłolubniejestwogóleobecnewdanympodejściu.Dasięono
zidentyfikować,zaśświadomośćfilozoficznegostatusuwłasnych
poczynańgorącosięzaleca.
Podrugie,przeformułowaniesposobustawianiaproblemównie
oznaczaichzaniku.Zauważmy,żejednymzestandardowychele-
mentówpisarstwapostmodernistycznegostałasiękrytykaracjonali-
zmu,szczególniewantropologii.Wyrazemtegosąnietylkoomawia-
newkolejnychrozdziałachtejpracypolemikiGeertza(1999),Richar-
daRorty’ego(1996)czyTylera(1999),aleipracauważanazakotwicę
postmodernizmuantropologicznego:WritingCulture,podredakcją
JamesaCliffordaiGeorge’aE.Marcusazroku1986.Krytykataka
okazałasięniezbędnympunktemodniesieniadobudowaniawła-
snychwizjiantropologii,unikaćmiałabłędówetnocentrycznegora-
cjonalizmu,prowadzącegododeprecjacjimyślinieoswojonejidawać
rezultatymówiącewięcejokulturzeantropologówniżokulturach
badanych.Możnawięcpowiedzieć,żejakwkażdymprzypadkupo-
lemiki,antytezamożliwajesttylkoprzezkrytykętezy,azatem-
wdyskursienaukowym-relatywizmpostmodernistycznyniejako
wsposóbnieuniknionyutrzymywałracjonalizmprzyżyciu.Problem
przybrałnowerozmiary,uległpewnymmutacjom,leczniezniknął.
Ponownie,takjakdziałosięzwyolbrzymieniemznaczeniasporu
uniwersalizmuzpartykularyzmemwdekadachuprzednich,nienale-
żyrównieżulegaćwrażeniu,że„postmodernizm”stałsię,począwszy
