Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.PROBLEMYBIOBEZPIECZEŃSTWA
1.6.Problemybiobezpieczeństwa
Potencjalnezagrożeniawynikającezrozwojubiotechnologiisąprzedmiotemwielu
obaw.Zagrożeniatesąnatury:
a)molekularnejiwynikają:
zezłożonościmateriałubiologicznego,
zmożliwościwzbudzeniamutacjiniekontrolowanychprzezzabiegiinżynierii
genetycznej,
zniejednoznacznościinformacjigenetycznej;
b)zdrowotnejiwiążąsięzmożliwościąwystąpienia:
alergenów,
toksyn.
Teoretycznie,możnasobiewyobrazićwielezagrożeńwynikającychzprojek-
towanianiektórychcechorganizmówżywych.Jednakuzasadnionątroskęmożebudzić
możliwośćprzedostaniasiędośrodowiskanp.drobnoustrojów,którymdziękiinżynierii
genetycznej,,wbudowano”genopornościnaantybiotyki.Nawetjeślitakiebakterienie
sąchorobotwórcze,tojednakniemożnawykluczyćzdolnościprzekazywanianabytej
przezniecechydrobnoustrojompatogennym.Niestety,zjawiskotowystępujenadużą
skalębezbezpośredniejingerencjiczłowiekawmateriałgenetycznybakterii.Przy-
kłademjestnabywanieopornościnaantybiotykiipowstawanietzw.zakażeńszpital-
nych,niezwykletrudnychdoleczenia,coniemanicwspólnegozinżynieriągenetyczną,
chociażjegopodłożetkwiwgenetyce.Natomiastprzedkonsekwencjamizamierzonych
działańczłowiekawtymkierunku(np.wcelachmilitarnychczyteżterrorystycznych)
chroniąodpowiedniemiędzynarodowekonwencje.WkrajachUniiEuropejskiej(od
2001r.)wodpowiedzinastanowiskoprzeciwnikówbiotechnologiizakazanostosowa-
niamarkerówantybiotykowychwotrzymywaniuroślintransgenicznych.
WielekontrowersjiwzbudziłeksportzeStanówZjednoczonychAmerykiPłn.do
Europyziarnasojowegozroślin,wktóre–metodamiinżynieriigenetycznej
–wbudowanogenpowodującyodpornośćnajedenzherbicydów.Najczęściej
wymienianezagrożeniawtymprzypadkusąnastępujące:
ziarnosojowezmodyfikowanegenetyczniemożebyćszkodliwedlaludzi;
eksperymentyzezmodyfikowanymigenetycznieroślinamimogądoprowadzićdo
rozprzestrzenianiasięsztuczniewprowadzonejcechynainnerośliny,powodując
narastanieodpornościnaherbicydy;
ziarnosojoweotrzymanezapomocąinżynieriigenetycznejjestproduktem
nienaturalnym.
Dwapierwszezastrzeżeniaopierająsięnaprzesłankachracjonalnych,zatem
wymagająkomentarza.
Szkodliwośćproduktuzmodyfikowanegogenetyczniemożewynikaćzwytwarzania
przeztakąroślinęsubstancjiszkodliwychdlaczłowiekalubzwierząt.Jednakwin-
żynieriigenetycznej,wprzeciwieństwiedonaturalniepowstającychmutacjiczyteż
rozmnażaniapoprzezkrzyżówki,celesądokładnieokreślone.Oznaczato,żezaprog-
ramowaniewroślinieokreślonejcechypowodujewystąpienietylkotejcechy,anie
żadnejinnej.Inaczejmówiąc,cechyroślinyzmodyfikowanejgenetyczniesądo
23