Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
2.WYBRANEZAGADNIENIAZBIOLOGIIMOLEKULARNEJ
natomiastczasprzebiegumitozywynosiok.1–2godz.Najbardziejzmiennymjestokres
G
trwaniacykliżyciowychwkomórkachroślinnych(tj.okresG
nywalnyzodpowiednimiczasamiwkomórkachzwierzęcych,przyczymDNAmito-
1
,któregodługośćmawidocznywpływnaczastrwaniacyklukomórkowego.Czas
1
,S,G
2
iM)jestporów-
chondrialnyiDNAchloroplastówmająinnywzorzecczasowysyntezyniżDNAjądrowy.
Jakjużwspomniano,całkowitywzrostobjętościkomórkijestgłówniewynikiem
procesówsyntezywszystkichbiałek.Itak,syntezahistonówmamiejscewyłącznie
wjądrzepodczasokresuScyklukomórkowego.Pozostałebiałkasąsyntetyzowane
zarównowjądrze,jakiwcytoplazmie,coprzebiegazrównymnatężeniemwciągucałej
interfazy.Zahamowaniesyntezybiałekwstrzymujeprzebiegcyklukomórkowego.
Jakiebyniebyłyprzyczynytychokresowychsyntez,toichistnieniedowodzi,że
składrosnącejkomórkieukariotycznejpodczasinterfazyulegaciągłymuporząd-
kowanymzmianom.Jesttozjawiskoróżnicowaniachemicznego,poprzedzające
morfologiczneróżnicowaniekomórkipodczasmitozy.
2.3.6.Podziałkomórek
Czaspowstawaniapokolenialiczonyodjednegopodziałukomórkowegodonastępne-
go,zwanycyklemkomórkowym,jestzróżnicowanyizależnyodgatunkuorganizmu
orazodwarunkówśrodowiskowych,przyczympodziałjądraniezawszejestzsyn-
chronizowanyzpodziałemkomórki,np.udrożdżySaccharomycescerevisiae(niższe
Eucaryota)ostateczneoddzieleniemacierzystejisiostrzanejkomórkizachodzidopiero
wpołowienastępnegocyklu,tj.popodzialejądra.
Jakwcześniejwspomniano,uorganizmówprokariotycznychpodziałkomórki
następujepoodtworzeniu(replikacji)cząsteczkiDNA,którastanowipojedynczy,
kolistychromosompozbawionyhistonów,rozdzielającysięnastępniebeztworzenia
wrzecionamitotycznego.ZarazporozdzialechromosomyProcaryotamogąznów
podlegaćreplikacji.Jednorozszczepieniereplikacyjnepotrzebuje40mindookrążenia
(odtworzenia)chromosomu.
Pojęciemitozyjeststosowanewyłączniedoorganizmóweukariotycznych,jako
synonimsomatycznegopodziałukomórkowego,natomiastpojęciemejozydotyczy
etaputworzeniasiękomórekpłciowychpodczasgametogenezy(spermatogenezy
ioogenezy)uroślinizwierząt.Wmitozieimejoziewystępujączteryfazy:profaza,
metafaza,anafazaitelofaza[36].
Wmitoziechromosomystająsięwidoczneporazpierwszypodczascyklu
komórkowegowprofazie(fazaG
zachodzisyntezaelementówkoniecznychdobudowyidziałaniaaparatumitotycznego.
2
),kiedyulegająkondensacji.Wtedyrównież
Wmetafaziemitozychromosomyukładająsięwpłaszczyźnierównikowejkomórki,po
czymwanafaziechromatydyzkażdejparychromosomówrozdzielająsię.Wna-
stępującejpotemtelofaziechromosomypotomneskupiająsięprzydwóchbiegunach
dzielącejsiękomórkiizanikają(rys.2.10).Przemianychromosomówzajmująwcyklu
komórkowymtylkokrótkiokresmitozyiniewiadomo,jakiezmianyzachodzą
wchromosomachpodczasinterfazy.
