Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Topografiaikomunikacja
I.Topografiaikomunikacja
1.1.Przebiegizmianygranicgettawarszawskiego
1.1.Przebiegizmianygranicgettawarszawskiego
Warszawaokupacyjnatomiastonaróżnesposobypodzielone,wzależności
odetapówswejwojennejhistorii.Instrumentemtegopodziałubyłdekret
ustanawiającynowyukładprzestrzennyiobowiązującetamnoweprawa.Zanim
NiemcydokonająfizycznegozniszczeniaWarszawy,najpierwdekretami
rozparcelująmiasto.Powstaniecoś,comożnabyokreślićmianem„przestrzeni
dekretowanej”.Jesttoarbitralna,nieliczącasięzzastanymirealiami,narzucona
przemocąiegzekwowanapodgroźbąnajsurowszychrepresjiformaorganizacji
przestrzenimiejskiej,któramaodzwierciedlaćnowy„ład”okupacyjny.
W1940r.NiemcyopracowaliplanpodziałuWarszawynatrzydzielnice:
żydowską,polskąiniemiecką.Wmarcuwładzeustanowiływpółnocnejczęści
miasta„Seuchensperrgebiet”(obszarzagrożonyepidemią).Wskazywał
onmaksymalnyzasięgprzyszłegogetta.Wpaździernikuogłoszonoprzezuliczne
megafonytreśćzarządzeniaszefadystryktuLudwigaFischeraoutworzeniutrzech
dzielnicmieszkaniowychwrazzwytyczeniemichgranic.Falaprzesiedleń
wobrębiemiasta,obejmującaŻydówiPolaków,osiągnęławtedypunkt
kulminacyjny.Decyzjędotyczącądzielnicyżydowskiejzrealizowano15listopada
1940r.Utworzeniedzielnicyniemieckiejczasowoodłożono,choćoficjalne
czynnikiniejednokrotnieotymwspominałyiwydawałystosowne
rozporządzenia.Wpóźniejszejfaziewojnyobawianosięniewątpliwiedużego
skupiskaNiemcówwWarszawie,któremogłostaćsięcelemnalotów.Zarazem
jednakwokupowanymmieścieNiemcompaliłsięgruntpodnogami.Czulisię
wnimcorazmniejbezpieczni.Wmarcu1942r.PolicjaBezpieczeństwawezwała
Niemcówdoprzeprowadzkiwwyznaczonyrejon,którymógłbyćlepiej
chroniony.Wsierpniuiwrześniuukazywałysięrozporządzeniaprecyzującejego
granice,aledopierowlutym1943r.LudwigLeistpodpisałzarządzenie,
wyznaczającedatęprzeniesieniasięNiemcówwobrębdzielnicynakoniecmaja
tegoroku.Cijednakniechętnieprzeprowadzalisięnaprzeznaczonydlanich
obszar.Długotrwałyprocestworzeniadzielnicyniemieckiejzakończyłsiędopiero
wiosną1944r.Niemcywyznaczylidlasiebieiodgrodzilizasiekamizdrutu
kolczastegoniewielkączęśćmiastawokolicachpl.UniiLubelskiej,al.Szucha
iAl.Ujazdowskich.KulminacjąpodziałuWarszawyjestniewątpliwie
dychotomia:getto–stronaaryjska.Stanowionanietylkonajbardziej
charakterystycznącechęówczesnejprzestrzenimiejskiej,lecztakżeswoistą
przestrzeńegzystencji,rozpiętąmiędzy„tą”i„tamtąstroną”.Osiątejprzestrzeni
jestmur.
