Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„[…]odszeregulatdziesiątkówstałasięgeografja
naukąpaństwową,stałasięsymbolempaństwowości.
Naródpolskiczułinstynktownieówzwiązekmiędzy
państwemigeografją,czułtęsknotędozakazanego,
asłodkiegoowocuwolności…przezgeografię”.
EugeniuszRomer
(Przedsłowie,„Ziemia”1934,XXIV:190).
Wstęp
Geografiajestjednązpierwszychnaukuprawianychpraktycznie
naświecie.Nazwageografia(gr.geographia)pojawiłasięporazpierwszy
wstarożytnejGrecji,azajejtwórcęuważasięEratostenesa(276–194
p.n.e.).OkreśleniegeographiaznaczytylecoopisanieZiemi(ge–ziemia,
grapho–piszę).Niecopóźniejznakomityuczonygrecki,KlaudiuszPtole-
meusz(100–168n.e.),twórcasłynnegoiobowiązującegoprzezkilkana-
ściewiekówgeocentrycznegosystemuastronomicznego,uszczegółowił
topojęcie,stosującnazwęgeographiadookreślanianauki,któraprzedsta-
wiakartograficznyobrazZiemi.Oznaczałotokoniecznośćuzupełnienia
opisumapą,costałosięmożliwezchwiląpodjęciapróbpomiarów
Ziemi.
Rozwójwiedzygeograficznejdoprowadziłzczasemdowykształceniasię
naukgeograficznych,któresąobecniezbioremsubdyscyplin,działówczy
gałęzi,będących–zdaniemStanisławaLeszczyckiego(1962)–naukami
oprzestrzennymzróżnicowaniustrukturfizycznogeograficznychispołecz-
no-ekonomicznychorazichwzajemnychpowiązaniachprzestrzennych.
Wrazzrozwojemwiedzygeograficznejzaczęłowzrastaćzainteresowanie
dziejamitejdyscypliny.BadanianasiliłysięwXIXstuleciu,kiedypo-
wszechnymzjawiskiemstałysięstudiadotyczącehistoriiposzczególnych
dyscyplinnaukowych.Wprzypadkugeografiinajwiększesukcesymieli
wtymzakresiebadaczefrancuscyiniemieccy.
Tennurtbadawczypodjęlirównieżuczenipolscy.Powszechnieprzyj-
mujesię,żezapoczątkowałgowdrugimdziesięcioleciuXIXw.Joachim
Lelewel.Pierwszejegopraceztejdziedzinypowstałyjeszczewokresie,
gdyprzebywałwPolsce.Zmuszonydoemigracjipopowstaniulistopado-
wym,tworzyłgłówniewParyżuiBrukseli.Tamteżprzygotowałnajważ-
niejszeopracowaniadotyczącehistoriigeografii.Ichoćproblemten
rozpatrywałwskaliświatowej,zawszepodkreślałrolęPolskiwdziejach
badańgeograficznych.Późniejproblematykętęzaczęlipodejmowaćinni
badacze,wśródktórychdominującągrupęstanowiligeografowie.Okres
wielkiegorozwojupolskiejhistoriigeografiiwiązałsięzdziałalnością
BolesławaOlszewicza(zm.1972)iJózefaBabicza(zm.2007).Zaintere-
sowaniegeografówkontynuowaniemtakichstudiówjestjednakniewie-
lkie.Wartowtymmiejscuprzypomnieć,żewZakopanemnadbramą
W
STĘP
7
