Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Kallas,HistoriaustrojuPolski,Warszawa2005
ISBN83-01-14501-3,©byWNPWN2005
WielkiegoKsięstwaLitewskiegoiwszystkichterenówzaliczonychjakoteżposiadłości
iprzynależnościwymienionychpaństw.Składamytenuroczystyaktrezygnacjizkorony
irządówPolskąnaręceJejWysokościCesarzowejRosjibezprzymusu19.
Wlipcu1796r.zakończonodemarkacjęgranicmiędzytrzemazaborami.Ze-
tknęłysięonekołoNiemirowanadBugiem.Wrezultacierozbiorówwgranicach
konwencjaz1797r.
PrusznalazłasięWarszawa,PoznańiGdańsk.WobrębieAustriileżałyKraków,
LubliniLwów.GraniceCesarstwaRosyjskiegoobjęłyWilno,GrodnoiBrześćnad
Bugiem.
PostawępaństwzaborczychwobecdziełarozbiorówPolskiwpełniwyraża
treśćtajnegoartykułurosyjsko-pruskiejkonwencjiz15(26)stycznia1797r.,
którątakżepodpisałaAustria.
Istniejekoniecznośćzniesieniacałkowitegoprzypominaniaistnieniasuwerennego
KrólestwaPolskiego,skoronastąpiłozlikwidowaniejegociałapolitycznegoprzez
uprawnionedworycesarskiipruski:obiewysokieumawiającesięstronyzobowiązują
sięnigdynieumieszczaćwśródtytułówinazwimprzysługującychnazwłączącychsię
zimieniemKrólestwaPolskiego,któreobecnieinazawszeuznanejestjakonieistnie-
jące,będzietorównieżodnosiłosiędoniezależnegostosowaniawtytulaturzenazw,
któreodnosząsiędoodpowiednichprowincjirzeczonegokrólestwa,któreterazsta-
nowiąwłasnośćumawiającychsięstron[...ł20.
Wbrewwolizaborcówkonwencjatazostałaczęściowonaruszonapocząwszy
pogwałceniezasad
prawa
odpierwszejdekadyXIXstulecia.
międzynarodowych
RozbioryPolskispotkałysięzobojętnościąwiększościdworóweuropejskich.
RównocześniemocarstwaościenneusiłowałyusprawiedliwićwobecEuropy
swojepostępowanie.Byłoonojednaksprzecznezzasadamiprawamiędzyna-
rodowego.Przedewszystkimzłamanazostałazasadadotrzymywaniaprzyję-
tychzobowiązańmiędzynarodowych(pactasuntservanda).Wsposóboczywisty
naruszanotuteżzasadęniewysuwaniabezzasadnychbądźwygasłychpretensji
terytorialnych,cocechowałozwłaszczaAustrię.Postępowaniezaborcówwobec
Rzeczypospolitejbyłosprzecznezzasadąnieinterwencjiwwewnętrznesprawy
innegopaństwa.PresjapaństwsąsiednichwceluusankcjonowaniaprzezSejm
cesjiterytorialnychz1772i1793r.byłasprzecznazzasadąniestosowaniaprzy-
musuprzyzawieraniuumówmiędzynarodowych.Tymsamymniewiązałyone
stronypolskiej.W1795r.zrezygnowanozratyfikacjitraktatówrozbiorowych
przezPolskę.Przestałoistniećrozległeterytorialnepaństwo.
LikwidacjaRzeczypospolitejwwynikurozbioruprzezpaństwaościennebyła
bezprecedensowymfaktemwdziejachkontynentueuropejskiego.UpadekPolski
irewolucjaweFrancjibyłynajważniejszymiwydarzeniamikończącegosięXVIII
stuleciawEuropie.
ROZDZIAŁ4
ZaludnieniePolski(do1795)
DladziejówPolskidoschyłkuXVIIIw.brakmiarodajnychidokładnychdanych
20
Polskawlatach1795–1864.Wybórtekstówźródłowychdonauczaniahistorii,wybór
ioprac.I.Rusinowa,Warszawa1986,s.17.
45
